Vertaald proza

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2024

Junichiro Tanizaki: Een kat, een man en twee vrouwen

door Jo Vanderwegen

Junichiro Tanizaki behoort samen met Nobelprijswinnaars Yasunari Kawabata en Kenzaburo Oë tot de absolute top van Japanse schrijvers uit de twintigste eeuw. Zijn werk is nog altijd actueel, razend interessant en uiterst stijlvol, getuige daarvan dat er nog continu herdrukken en nieuwe vertalingen van zijn omvangrijk oeuvre verschijnen, ook al overleed hij in 1965.  

De roman Een kat, een man en twee vrouwen zag het daglicht in 1936 maar krijgt nu pas een eerste vertaling in het Nederlands. Weinig lezers zullen bekend zijn met de roman, want ook de Engelse vertaling dateert alweer van 35 jaar geleden. Kortom, Een kat, een man en twee vrouwen voelt zelfs voor de Tanizaki-liefhebber aan als een ontdekking. Het verhaal draait rond de jonge, verwende Shōzō, net gescheiden van Shinako met wie hij slechts vier jaar getrouwd was. Hij zette zijn vrouw Shinako buiten en huwde snel opnieuw met de wat jongere en vooral rijkere Fukuko. Maar Shōzō’s voornaamste affectie gaat uit naar zijn kat Lily, die hij op obsessionele wijze vertroetelt, tot grote ergernis van zijn omgeving. Shinako, die nog steeds hoopt op een hereniging met haar ex-man, misbruikt Shōzō’s kattenliefde om een wig proberen te drijven tussen hem en zijn nieuwe vrouw Fukuko.  
 
Een kat, een man en twee vrouwen neemt een wat speciale plaats in bij Tanizaki. Het is het enige werk dat hij publiceerde tussen 1936 en 1943 – opvallend, want hij schreef doorgaans heel erg veel. Maar in die specifieke periode was Tanizaki bezig met een hertaling van het elfde-eeuwse Genji Monogatari naar het hedendaags Japans, wat een enorm karwei was. Waarschijnlijk had hij een uitlaatklep nodig, want net voor het ontstaan van Een kat, een man en twee vrouwen was Tanizaki’s kortdurende tweede huwelijk stukgelopen en was hij al hertrouwd met een nieuwe vrouw. Hoewel de roman zeker niet autobiografisch is, echoën Tanizaki’s persoonlijke huwelijksperikelen er wel degelijk in door. Ook thema’s die Tanizaki na aan het hart liggen, zoals (vrouwelijke) jaloezie, driehoeksrelaties, obsessies en (seksuele) spanningen duiken in deze korte roman op.
 
Weliswaar zijn de handelingen in deze korte roman (de term novelle dekt de lading beter) beperkt; Tanizaki slaagt erin de lezer onmiddellijk mee te voeren.  In zijn toegankelijke stijl verweeft hij de verschillende emoties heel diep met elkaar zodat er een unieke verstrengeling ontstaat tussen de melancholische droefheid en de continue komische ondertoon. Een kat, een man en twee vrouwen heeft ook een symbolische lading. Eén van de terugkerende thema’s in Tanizaki’s oeuvre is het spanningsveld tussen Japan en het Westen, of het oude Japan en de nieuwe, geïndustrialiseerde natie in wording. Het is geen toeval dat Tanizaki haast terloops aangeeft dat de kat Lily eigenlijk een Europese kat is: zo staat ze symbool voor de westerse macht die een disruptieve kracht op het traditionele Japan uitoefent.
 
Tanizaki’s werk kreeg een uitstekende vertaling door Geert van Bremen. De vertaler koos voor een sobere, hedendaagse verteltoon die het werk uitstekend tot zijn recht laat komen. Meulenhoff presenteert Een kat, een man en twee vrouwen trouwens in een verzorgd uitgegeven hardcovereditie.  
 
Junichiro Tanizaki: Een kat, een man en twee vrouwen, Meulenhoff, Amsterdam 2024, 176 p. ISBN 9789029095006. Vertaling van Neko to Shōzō to futari no onna door Geert van Bremen. Distributie Lannoo

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

Dius

Stefan Hertmans

Kruisende lijnen

Junichiro Tanizaki

Memoires van een kip. Een Palestijnse fabel

Ishaq Musa Al-Husseini

We moeten ‘misschien’ blijven denken

Esther Jansma

Wij van de Ripetta

Thomas Lieske

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

De wens, of Het ware verhaal van Titi en Tony

Tereza Horvathova , Michaela Kukovicova (ill.)

Het is rood en rond…

Jan Jutte

Ludas en Bontje

Jan Paul Schutten, Sanne te Loo (ill.)

Wie heeft Steef opgegeten?

Susannah Lloyd, Kate Hindley (ill.)

Wij, ervoor en erna

Jenny Valentine

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri