Letterkunde

BOEKEN NR. 6, NOVEMBER 2015

Julien Vermeulen: Guido Gezelle, een vakman in de Kortrijkse binnenstad

door Jooris van Hulle

Op basis van gedegen en uitvoerig onderzoek van het beschikbare materiaal brengt Julien Vermeulen een minder gekend aspect in kaart van het dichtwerk van Guido Gezelle. Vermeulen focust op de Kortrijkse jaren van de dichter, toen hij na zijn Roeselaare-periode naar Kortrijk was overgeplaatst om daar als onderpastoor pastoraal werk te verrichten. Gezelle arriveerde in 1872 in Kortrijk, toen een industriestad in volle ontwikkeling. Van de stedelijke dynamiek zijn slechts uitzonderlijk sporen terug te vinden in Gezelles oeuvre. Vooruitgangsdenken, innovatie en industrialisering waren niet aan hem besteed. Als de realiteit dan toch voor een stukje binnensijpelde, dan was het bijna uitsluitend in de vorm van gelegenheidsgedichten waarin het achterliggende sociale milieu opduikt.  
Dat hij een woning kreeg toegewezen in de onmiddellijke nabijheid van het weeshuis – een sociaal gegeven waarop Vermeulen diep ingaat in de manier waarop hij de leefomstandigheden van de wezen tekent – maakt dat veel van zijn funeraire gedichten aan overleden kinderen zijn gewijd. Vermeulen: ‘Als dichter zag hij in deze gedachtenislyriek een interessant medium om zijn apostolisch werk en zijn literaire ambitie te combineren.’ In zijn eindoordeel ter zake, gebaseerd op een gedegen onderzoek van een aantal aparte gedichten, is Vermeulen verder heel duidelijk: ‘Zijn ‘zielgedichtjes’ bevatten nooit een maatschappelijke diagnose, blijven blind voor de onderliggende wantoestanden en bieden nergens een aanzet tot sociale dynamiek.’ In zijn onderzoek naar Gezelles vakmanschap wijst Vermeulen verder aan de hand van een analyse van ‘Een wijzer woord’ en de vergelijking ervan met het gedicht ‘The Tables Turned’ van William Wordsworth op de manier waarop Gezelle de Engelse verzen als steunpunt heeft gebruikt voor zijn eigen gedicht. Ook als verzamelaar, vooral dan van woorden, heeft Gezelle blijk gegeven van zich steeds dieper ontwikkelend vakmanschap: ‘Zijn extreme passie voor verzamelen, ordenen en bewaren bood de dichter blijkbaar een houvast in een leven van gemis en verlies.’
 
De (deel-)studie die Guido Gezelle, een vakman in de Kortrijkse binnenstad is en die zich grotendeels richt op een publiek van Gezelle-specialisten, werpt een licht op de blijvend intrigerende persoonlijkheid van de dichter.  
 
Loppem, Guido Gezellekring vzw, 2015, 232 p., € 24 (verzendkosten incl.) 

deze pagina printen of opslaan