Poëzie

BOEKEN NR. 5, MAART 2016

Roger de Neef: My Funny Valentine

door Dirk De Geest

Roger de Neef wint er geen doekjes om. Dit unieke Valentijnsgeschenk is integraal opgedragen aan zijn echtgenote Constance, de muze die ook al in eerdere bundels werd vermeld. In dit geval ligt die verwijzing voor de hand. De bijzonder royaal uitgegeven bundel – op bijzonder groot formaat (onhandig voor de boekenkast) en in vierkleurendruk – telt twintig liefdesgedichten, die daarenboven ook nog eens in Franse en Engelse versie zijn afgedrukt. Het geheel wordt verlucht met een aantal tekeningen en aquarellen van Michael Bastow. Roger de Neef is sinds jaar en dacht een dichter die men ‘numineus’ zou kunnen noemen. In plaats van een louter realistische weergave van de werkelijkheid gaat hij integendeel op zoek naar diepere betekenissen. De werkelijkheid krijgt in zijn gedichten vorm via de kracht van symbolen, die als het ware doorverwijzen naar een onderliggende kosmische samenhang. De mens is daarbij een factor in een veel ruimer geheel. Tegelijk heeft De Neef die filosofische dimensie in veel van zijn gedichten verbonden met het niveau van de persoonlijke ervaring en de persoonlijke relaties. Hier is dat niet anders. Via de vrouw en de erotiek probeert de dichter iets van het absolute van het bestaan bloot te leggen. Daardoor hebben deze gedichten een bijzonder dubbelzinnig karakter. Enerzijds streven ze naar een vorm van aardse mystiek, maar anderzijds is de metaforiek ook herkenbaar-seksueel.

Het resultaat is een samenspel van realistische elementen en kosmische beelden. Het hele lichaam wordt voorzien van ogen, waarin de ik uiteindelijk verdwijnt:
 
‘De ogen
Van je borsten
En de ogen
Van je navel
 
De ogen
Van je lippen
En ogen
Achter alle ogen
 
Waarin ik verdwijn.’
 
Soortgelijke mechanismen duiken in alle gedichten op. In het geciteerde voorbeeld is die beeldspraak aantrekkelijk en suggestief, maar op sommige momenten wordt ze ronduit plat:
 
‘Ik mijn lief omschrijf
Je kontje als een zon
Met het sap van de perzik
En vlezige pruim.’
 
Dit past uiteraard in een poging om zowel het verhevene als het vulgaire tot poëzie te verheffen, maar in mijn ogen gaat het hier om een misrekening van de intelligentie van de lezer.

Dat My Funny Valentine oprecht bedoeld is, valt niet te betwijfelen. Ironie is iets dat De Neef in zijn poëzie zelden aanwendt. Toch is deze bundel in mijn ogen slechts bij momenten geslaagd. De gedichten worden na enige tijd toch voorspelbaar, en hier en daar valt het kosmische streven geheel weg bij een sterk realistische weergave van het vrouwenlichaam: de beeldspraak versterkt dat nog of is soms ongewild grappig. In die zin toont deze bundel slechts de visionaire beeldspraak die zo typerend is voor het beste werk van Roger de Neef. De pretentie van het boek wordt daarom niet waargemaakt. Jammer, want de gedichten zijn ook in een Franse en een Engelse versie opgenomen. Iets vergelijkbaars geldt ook voor de monumentale vrouwenportretten van Michael Bastow; ze blijven bijzonder schatplichtig aan bijvoorbeeld een kunstenaar als Schiele. Blijft vooral de schitterende vormgeving van dit boek over, maar dat is toch wat weinig.
 
Gent : Poëziecentrum 2016. ISBN 9789070968953 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri