Nederlands proza

BOEKEN NR. 5, MAART 2016

Ingrid vander Veken: Zwijgen

door Jooris van Hulle

‘Stilte als brandscherm’: zo vat Ingrid vander Veken ongeveer in het midden van haar boek Zwijgen de manier samen waarop haar vader de nasleep van de Tweede Wereldoorlog heeft moeten verwerken, waarin hij zonder echt een collaborateur te zijn geweest, toch een foute keuze had gemaakt. Wat voor de auteur als kind vaak onmogelijk te vatten viel – waarom haar vader bijvoorbeeld altijd heeft geweigerd een bezoek te brengen aan de dierentuin -, wordt hier, zo veel jaren na de feiten, door de volwassen geworden dochter in perspectief geplaatst.  
De gesprekken die ze heeft kunnen voeren met haar vader, haar eigen onderzoek van de oorlogsarchieven, de ontdekking van de intieme brieven die haar moeder ooit aan haar minnaar richtte: het laat Vander Veken toe eindelijk het leven van haar ouders en de manier waarop die hun persoonlijke relatie hebben ingekleurd, in kaart te brengen. Waarom haar vader aansluiting zocht bij de VAVV (de Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen’), hoe hij met deze keuze geïsoleerd kwam te staan binnen zijn eigen familie, waarom hij niet echt werd veroordeeld na de bevrijding (er bestaat geen strafdossier tegen hem): het zijn vragen waarop Vander Veken een antwoord zoekt. Gaandeweg wordt het haar duidelijk: <br /> 
‘Het ging je niet uitsluitend meer om je vader. Zijn verhaal was onderdeel van een veel groter verhaal. De feiten daarvan waren moeiteloos terug te vinden in boeken en archieven, maar wat had de mensen achter die feiten bewogen? Niet de roergangers, van wie de verantwoordelijkheid intussen genoegzaam bekend was, maar de kleine radertjes. De tandwieltjes die de machine draaiend hielden. Zoals hij.’
 
Parallel aan het verhaal van haar vader ontwikkelt Vander Veken ook dat van haar moeder. Gaandeweg haar relaas en haar zoektocht wordt duidelijk dat niet alleen de vader een geheim met zich meedroeg, maar dat ook haar moeder is blijven ‘zwijgen’. Blijkt immers dat zij een nogal intense relatie heeft gehad met een student die ooit een kamer huurde in de grote gezinswoning. Ingrid vander Veken buigt de impact van deze oningevuld gebleven liefdesstory schrijvend om naar de vaderfiguur, ‘jouw vader, die zijn hele leven moet hebben gevoeld dat hij in tweede klasse speelde’. Mede door de invalshoek die ze kiest – Vander Veken speelt zelf mee in de roman in de jij-vorm -, mede door de ingehouden verteltrant waarin emoties en inzichten worden verwoord, is Zwijgen voor de auteur het boek van de aanvaarding geworden: ‘beseffen en begrijpen, vergeven en verdergaan.’

Antwerpen : Polis 2016, 207 p. ISBN 9789463100885 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri