Poëzie

BOEKEN NR. 7, MEI 2016

Peter Mangel Schots: Wij zijn er nog allemaal

door Dirk De Geest

Peter Mangel Schots is al geruime tijd als dichter actief, maar pas met Wij zijn er nog allemaal debuteert hij met een heuse bundel. De titel is alvast sprekend. Het gaat de dichter niet zozeer om zijn individuele ik, maar veeleer om het uitspreken van een collectiviteit. Mangel Schots is inderdaad sociaal bijzonder sterk bewogen, iets dat op vrijwel elke bladzijde van de bundel tot uitdrukking komt. Tegelijk is de titel ironisch geruststellend. Het lijkt er op alsof ‘er zijn’ het belangrijkste is – misschien wel het enige – dat over die ‘wij’ te melden valt.

Dat engagement spreekt uit vrijwel alle gedichten in de bundel. De dichter is sterk aanwezig als een ik, maar hij wil vooral getuigenis afleggen. Hij is een genadeloze observator, een analist en een verslaggever. De wereld rondom hem vormt daarbij zowel het vertrekpunt als het eindpunt van vrijwel elk vers. Het duidelijkst komt die kijk naar voren in de reeksen ‘Rachel’ en ‘Berlijn-Polen’. Rachel Corrie is een Amerikaanse activiste die, bij haar protest in Palestina, door een Israëlische bulldozer genadeloos werd aangereden. In een reeks aangrijpende fragmenten laat Mangel Schots ons kennis maken met een idealistische vrouw die passioneel houdt van muziek en schrijven, maar die gaandeweg in de stad Rafah geconfronteerd wordt met de machteloosheid en de niets ontziende machine van het militaire apparaat. Samen met de stad wordt ook Rachel intens veranderd, maar haar wil tot engagement wordt niet gebroken. De slotregels laten de dode vrouw versmelten met de aarde (haar lichaam drukt letterlijk een stempel op het land) en met de zweetdoek van Veronica, die het lijden van Christus trachtte te verminderen. De reeks ‘Berlijn-Polen’ laat zien hoe de geschiedenis van Wereldoorlog en de Holocaust als het ware blijvende sporen heeft nagelaten in onze cultuur. Overal waar de dichter komt, rijst uit het landschap dat verleden naar boven, via monumenten en gebouwen, maar ook via onze herinneringen en onze kennis; het dichterlijk ‘ik’ wordt daardoor letterlijk zelf ook geannuleerd.

Deze voorbeelden laten ook al zien hoe Mangel Schots dat engagement eerder existentieel opvat dan wel specifiek politiek. Het gaat hem niet om een of ander standpunt maar vooral om de analyse van mensen, en uiteindelijk misschien zelf van dé mens als zodanig. Het blijkt immers inherent aan mensen om zich af te schermen, om te handelen volgens een ‘wij-zij’-patroon. In de reeks ‘Ons huis’ bijvoorbeeld blijkt hoezeer de zoektocht naar bescherming en intimiteit als het ware vanzelf leidt tot een vorm van xenofobie. Het is de sterkte van Mangel Schots dat hij dat engagement weet op te roepen in sterke versregels en treffende beelden. Het vakmanschap van de dichter zorgt voor een beklemmende sfeer die de lezer bij de keel grijpt. Dat deze poëzie belangrijk is in deze tijd, mag duidelijk zijn. Dat dit debuut ook de kwaliteit van de meeste beginners overstijgt, staat eveneens vast.

Gent : Poëziecentrum 2016, 70 p. ISBN 9789056553166

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri