Vertaald proza

BOEKEN NR. 9, AUGUSTUS 2016

Alain de Botton: Weg van liefde

door Anja Goyens

Filosoof Alain de Botton heeft ons veel te leren over allerlei aspecten van het dagelijkse leven. Hij schreef al boeken over onder meer reizen, architectuur, religie, werk en het nieuws. Nu keert hij terug naar het thema waarover hij meer dan twintig jaar geleden debuteerde: de liefde. Ten tijde van Proeven van liefde was de Botton zelf een twintiger die – filosoof of niet – nog heel wat van het leven en de liefde te leren had. Intussen is hij bijna vijftig en kan hij met een rijpere blik naar het thema kijken. Dat doet hij in de vorm van een verhaal over een doodgewoon koppel. Een verhaal dat niet eindigt met ‘happily ever after’, maar dat onderzoekt hoe een échte ‘ever after’ er kan uitzien en welke uitdagingen daarbij komen kijken.  
Het is het verhaal van Rabih en Kirsten, die elkaar op het werk leren kennen, verliefd worden, trouwen en twee kinderen krijgen. Elk hebben ze hun eigen karakter en hun eigen ‘rugzakje’ van wat het leven hen al toebedeelde voor ze elkaar leerden kennen. Zo hebben ze andere manieren om dezelfde situatie te benaderen: van slapen met het raam open dan wel dicht, tot hoe laat je een taxi moet nemen als je in het restaurant gereserveerd hebt om acht uur. De alledaagse uitdagingen en ergernissen van het leven kruipen onder hun vel en maken het hen vaak niet gemakkelijk. Ook hun twee kinderen, Esther en William, zorgen niet alleen voor gezinsgeluk maar ook voor vermoeidheid.

De Botton deelt zijn boek op in vijf delen: ‘Romantiek’, Lang en gelukkig’, ‘Kinderen’, ‘Overspel’ en ‘De romantiek voorbij’. Hij vertelt het verhaal van twee mensen, maar hij doet meer dan dat: hij onderbreekt de belevenissen van Rabih en Kirsten voortdurend met cursieve stukjes in de beschouwende essaystijl die we van hem gewend zijn. In die stukjes analyseert hij de gebeurtenissen en de beweegredenen van het koppel. De beschouwingen vertellen ons vaak dingen die we al wisten, maar op een boeiende manier. Toch komen ze hier en daar wat te belerend, te expliciet en te repetitief over. De auteur wil soms te veel uitleggen en laat te weinig over aan de kracht van zijn verhaal en aan de verbeelding van de lezer. De mengvorm tussen roman en beschouwing voelt soms wat vreemd aan.

De genrekwestie wordt ook aangekaart door het feit dat het boek in het Nederlands op de cover niet als ‘roman’ wordt aangeduid (terwijl er in het Engels wel ‘a novel’ staat). In zekere zin beperkt de Botton zichzelf door voor zijn nieuwe boek over liefde de romanvorm te kiezen: zo kan hij maar één verhaal vertellen en blijft veel terrein onontgonnen. Hier vertelt hij het verhaal van een koppel dat, ondanks sleur, ergernissen en overspel, bij elkaar blijft. Wil de Botton daarmee aangeven dat volgens hem iedereen die ooit het jawoord gaf voor altijd bij elkaar moet blijven, wat er ook gebeurt en hoe mensen ook veranderen en uit elkaar groeien? Dat lijkt onwaarschijnlijk. Maar situaties waarin uit elkaar gaan en opnieuw beginnen wél een beter idee is, komen hier niet aan bod – en dat is jammer.
 
De auteur wil vooral duidelijk maken dat we collectief lijden aan een romantisch ideaalbeeld van de liefde dat zorgt voor frustraties over de vaak slechts middelmatige realiteit. In dat opzicht is zijn ideeëngoed over liefde verwant aan dat van psychiater Dirk De Wachter. De Botton wil ons doordringen van realiteitszin en doet dat met de nodige diepgang én humor, bijvoorbeeld: 
 
‘De enigen die nog normaal overkomen, zijn diegenen die we nog niet zo goed kennen. Het beste medicijn tegen liefde is een nadere kennismaking.’
 
Zijn nuchtere pleidooi voor realiteitszin is waardevol, al is het soms iets te belerend. Om de Bottons echtgenote te citeren – die op vraag van Vrij Nederland voor het eerst een boek van haar man las: 
 
‘Ik ben er nooit goed in geweest om van mijn man te vernemen wat goed voor
me is.’  
 
Ons mag de Botton het wel zeggen – opdat we vervolgens alsnog onze eigen keuzes en misschien ook fouten zouden maken.

Amsterdam : Atlas/Contact 2016, 238 p. Vert. van: The course of love door Jelle Noorman. ISBN 9789045024073

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri