Poëzie

BOEKEN NR. 4, APRIL 2017

Peter Holvoet-Hanssen, Brecht Evens (ill.): Wereld van de poëzie in kaart. Het Land van Music-Hall

door Dirk De Geest

Enkele jaren lang heeft het Vlaams Fonds voor de Letteren, ter gelegenheid van Gedichtendag, een essay opgevraagd bij een belangrijke dichter. Dat resulteert in fraaie beschouwingen, weliswaar erg uiteenlopend, van Paul Bogaert, Luuk Gruwez, Charles Ducal, Erik Spinoy en Jan Lauwereyns. Het was een poging om poëzie in al haar facetten onder de aandacht te brengen, maar voor een breed publiek bleven die essays soms te hoog gegrepen. Ik koester die boekjes echter in mijn collectie, als sleutel tot het dichtwerk van de betrokkenen maar ook als inspiratiebron om na te denken over poëzie.

Na een paar jaar stilzwijgen wordt het initiatief nu hernomen, maar in een enigszins andere formule. Dichter van dienst is ditmaal Peter Holvoet-Hanssen, en dat is in meer dan een opzicht een gelukkige keuze. Hij ademt poëzie, en daarenboven slaagt hij erin om dat enthousiasme bij jong en oud over te brengen, via allerlei projecten (onder meer als stadsdichter van Antwerpen) en via zijn lezingen en performances. Een klassiek essay kon, met andere woorden, niet verwacht worden.

In de plaats daarvan komt een multimediaal project dat een reis door de poëzie wil verbeelden, zowel ruimtelijk als door de tijd. Dat wordt gerealiseerd door middel van een grote poster waar striptekenaar Brecht Evens een soort van poëtische landkaart heeft gemaakt, met rivieren en plaatsen die alle verbonden worden met fragmenten uit gedichten in allerlei talen. Het is bijzonder exotisch en suggestief, net zoals de visie van Holvoet-Hanssen zelf op de poëzie als een soort van avontuurlijke reis die voert langs alle continenten, maar ook van de hemel tot de onderwereld.

Op de achterzijde volgt dan een essay van Holvoet-Hanssen, opgedeeld in diverse trajecten. Het is vooral een persoonlijke getuigenis en een hartstochtelijk pleidooi voor het lezen van gedichten. Holvoet-Hanssen roept een aantal anekdotes op uit zijn eigen schooltijd, met gedichten van Van Ostaijen die als onverklaarbare muziek in de oren zijn blijven klinken. Algemeen valt inderdaad op hoe hij vertrekt van muzikaliteit en van orale poëzie. Voor hem maakt de voordracht integraal deel uit van de literaire ervaring. Dat blijkt ook uit de voorbeelden die hij citeert: orale fragmenten uit de middeleeuwen of uit andere culturen. Het is echter allerminst een academische uiteenzetting. Voortdurend laat de dichter ook elementen (personages of gebeurtenissen) uit zijn eigen literaire werk opduiken en weer verdwijnen.

In tal van opzichten is dit essay dus ‘alternatief’. Dat maakt het ongemeen boeiend en fris. Tegelijk is het de vraag in hoeverre lezers die niet vertrouwd zijn met het eigengereide universum van Holvoet-Hanssen hier de weg niet zullen verliezen. Er is immers geen rechtlijnig betoog (behalve dat thema van de liefde voor de Muze), er zijn enkel uitwegen, uitweidingen, sporen van een eeuwige reis. Ook de vormgeving is, hoe origineel ook, een zekere handicap voor bibliotheken. De tekst is uitermate broos en moeilijker hanteerbaar gezien het grote formaat van de landkaart. Dat valt echter makkelijk te verhelpen, want de kostprijs is verwaarloosbaar. Voor de prijs van een filmticket haal je makkelijk vijf van deze kaarten in huis, en het avontuur is daarbij meegenomen.

Antwerpen Polis 2017, ill. ISBN 9789463102063. Distr.: Pelckmans Uitgevers

deze pagina printen of opslaan