Nederlands proza

BOEKEN NR. 6, JUNI 2017

Naomi Rebekka Boekwijt: Noordwaarts

door Jo Vanderwegen

Met Noordwaarts schreef de jonge Naomi Rebekka Boekwijt (°1990) een roman over Gitta, een meisje dat haar strenge milieu in Nederland ontvlucht en rust probeert te vinden bij familie in Denemarken. Net als in haar eerder werk, zoals de roman Hoogvlakte (2014) en haar bekroonde debuut, de verhalenbundel Pels (2013), speelt het plattelandsmilieu een prominente rol. Ook onafhankelijke geesten en al dan niet dode dieren (een egel, een pinguïn, een hond) maken weer hun opwachting. Opmerkelijk is trouwens dat Boekwijt, na een jarenlang verblijf in Zwitserland (waar Hoogvlakte zich afspeelde), nu in Denemarken woont, niet toevallig het decor van Noordwaarts dus.  
 
Het verhaal laat zich in een paar zinnen samenvatten. Gitta woont in Nederland in een dijkhuis, samen met haar strenge vader, voor wie normen allesbepalend zijn, haar ongeïnteresseerde, afwezige moeder (‘Inez had altijd in de zorg gewerkt en daar de menselijkheid in gestopt die ze thuis niet kon opbrengen’) en een broer die probeert er het beste van te maken. Gitta besluit naar familie in Denemarken te trekken in de hoop haar vrijheid te herwinnen. Daar ontmoet ze Ole en Randi, twee veertigers in een kinderloos huwelijk, die elk op hun eigen manier hun genegenheid voor de nieuwkomer tentoonspreiden. Zo ziet Randi in Gitta de dochter die ze nooit had én herkent ze tegelijkertijd in haar een geliefde uit het verleden. In een poging weer iets opbouwends te doen, begint Gitta aan een schildersopleiding: ze wil de dingen weer mooi maken, daar waar in het verleden zoveel kapot gemaakt is. Helaas belandt Gitta van de ene worsteling in de andere, en laat Boekwijt de uitkomst onbepaald.
 
Boekwijt beschrijft feitelijk en met oog voor detail, in sobere, korte zinnen. Ze laat analyse en besluitvorming aan de lezer over. Haar karakters, die ze raak maar zonder een teveel aan clichés weet neer te zetten, lijken uit steen gebeiteld, onwrikbaar en stug. Als gevolg daarvan is de communicatie moeizaam (dit onderwerp staat dan ook centraal in het boek), niet alleen tussen de hoofdfiguren, maar ook in het hoofd van Gitta zelf. In haar jeugd leidde dat tot zelfmutilatie, later ‘merkte [ze] dat ze vergat hoe te spreken, merkte hoe de taal in haar afbrak en verloren ging’.
 
Noordwaarts is een beklijvende roman, een boek waarvan het veel moeite kost om het opzij te leggen. Het werk past in de noordelijke, Scandinavische traditie van romans die baden in een donkere, beklemmende atmosfeer vol eenzaamheid. De auteur houdt de aandacht van de lezer moeiteloos vast dankzij de echtheid van de personages en de poëtische beelden. De verwachtingen naar toekomstig werk van Naomi Rebecca Boekwijt zijn hooggespannen.  
 
Amsterdam: De Arbeiderspers 2017. 198 p. ISBN 9789029506878. Distributie: L&M Books

deze pagina printen of opslaan