De
25-jarige Frans-Marokkaanse schrijfster Leïla Slimani gooit hoge ogen in
Frankrijk en dat heeft ze te danken aan Een
zachte hand, een roman die de lezer alleen verstomd en verbijsterd achter
kan laten. Ze won er niet alleen de prestigieuze Prix Goncourt me, maar ook de
harten van vele duizenden lezers, in Frankrijk en wereldwijd.
Terecht, want zelden slaagt literatuur erin zo compromisloos
efficiënt te zijn – en efficiëntie mag dan wel een ziekte van onze tijd zijn,
maar in dit geval is het woord wel degelijk bedoeld als compliment. In
nauwelijks honderdtachtig pagina’s slaagt Slimani erin om onomkeerbaar onder
het vel van elke lezer te kruipen. Zonder een woord te veel te gebruiken slaagt
ze erin om toch heel gedetailleerd een morele schets van de hedendaagse westerse
samenleving te schetsen, zonder daarbij de nuance uit de weg te gaan.
Myriam en Paul zijn een koppel dat probeert aan te sluiten bij de
Parijse bourgeoisie. Echt heel breed hebben ze het niet, maar ambitieus zijn ze
wel. Ze hebben twee kinderen, Paul heeft een carrière als muziekproducent en
Myriam wil haar rechtenstudies verzilveren en als advocate aan de slag gaan. Er
moet, kortom, een nanny komen.
Die
vinden ze in Louise, een niet meer zo jonge vrouw die alle verwachtingen
overtreft. Ze zorgt uitstekend voor de kinderen, neemt gaandeweg zowat het hele
huishouden over, kookt voortreffelijk. Paul en Myriam zijn door het dolle heen
met hun oppas, die zich gaandeweg steeds meer onmisbaar maakt. Hun vrienden
zijn stikjaloers, en dat wordt er niet beter op als ze uitgenodigd worden op de
vrijdagse diners waarbij Louise haar kookkunsten botviert.
Maar wie is Louise
eigenlijk? Dat weet het koppel niet. In hun blijdschap en ambitie om steeds
hogerop te klimmen in de ratrace van hun carrières, hebben ze geen tijd voor
écht contact met de vrouw die zich zo onmisbaar heeft gemaakt. En die vrouw
heeft haar problemen. Een overleden echtgenoot, een dochter die compleet van
haar vervreemd raakte. Er zijn signalen, waaronder een belastingbrief die bij
het koppel terechtkomt en duidelijk maakt dat Louise schulden heeft geërfd.
Verder dan irritatie raken Paul en Myriam niet. Voor empathie ontbreekt het hen
aan tijd. Het zal hun zuur opbreken, want op een donkere dag komen ze thuis en
treffen ze een drama aan. Louise heeft de kinderen vermoord.
De manier waarop Slimani dit verhaal vertelt, is geniaal, en dat
heeft alles te maken met de manier waarop ze haar informatie op de lezer
loslaat. De plot vertelt ze helemaal aan het begin. Het is een beproefd
procedé, maar Slimani past het perfect toe. De lezer weet meer dan de
personages. Doordat het tragische einde gekend is, wordt elk detail een leesbaar
signaal. Terwijl voor de lezer de puzzel van meet af aan glashelder is, komt de
dood van hun kinderen voor Paul en Myriam compleet rauw op hun dak gevallen.
Zij zien alleen de idylle.
Leïla
Slimani: Een zachte hand, Nieuw Amsterdam, Amsterdam 2017, 191 p. ISBN 9789046822197. Vertaling van Chanson douce door Gertrud
Maes. Distributie: Pelckmans
deze pagina printen of opslaan