Vertaald proza

BOEKEN NR. 10, NOVEMBER 2017

Raduan Nassar: Bijbelse landbouw

door Hugo Van Hoecke

Het kan soms vreemd lopen met een schrijver. Nassars eerste aantekeningen dateren al van 1968, om zes jaar later de vorm aan te nemen van deze roman die korte tijd nadien, in 1975, wordt uitgegeven. Luttele jaren later volgt de novelle Een glas woede en nog één essay. Waarna de auteur terugkeert naar zijn boerderij, zijn kippen en konijnen, en de fictiewereld laat voor wat ze is. Niettemin wordt hij om deze toch wel bescheiden bijdrage tot de literatuur in 2016 (rijkelijk laat dus) bekroond met de hoogste onderscheiding in de Portugese letteren, de Prémio Camões; een kwaliteitslabel dat kan tellen. En dus is een weliswaar late vertaling beslist op haar plaats.
 
Het gezin waarin de auteur opgroeide heeft zijn wortels in het Midden-Oosten. Wanneer de familie in het begin van de 19de eeuw naar Brazilië emigreert, sleept ze een indrukwekkende bagage mee aan traditionele, hoofdzakelijk maar niet uitsluitend christelijke normen en waarden die in het nieuwe vaderland door vader Nassars kinderen op hun houdbaarheid worden getoetst. Ook door Raduan. De moeilijkheid die hij ervaart om met die familiale bagage in het reine te komen is de hoeksteen geworden van deze roman (zijn enige dus).
 
De auteur roept de sfeer op van een archaïsch ruraal gezin waaruit een van de kinderen, André, zich poogt los te rukken, te bevrijden zeg maar, door de van huis uit onbetwiste conventies te doorbreken en finaal het ouderlijk huis te verlaten om elders op eerder morbide wijze aan het experimenteren te slaan over hoe bijvoorbeeld liefde kan zijn. Maar André wordt terug naar huis gehaald door zijn gezagsgetrouwe broer Pedro. Net zoals in het Bijbelverhaal van de verloren zoon wordt een somptueus maal georganiseerd, maar anders dan in de parabel wacht de jongeman vooraf een fikse confrontatie met zijn beginselvaste vader, waaruit blijkt hoe hopeloos beider werelden van elkaar vervreemd zijn. Als hoogdravende ‘curator van de collectieve deugden’ nestelt de vader zich in zijn Bijbelse houvast, terwijl André stuntelig en wanhopig daartegen weerwerk zoekt te bieden. Alles blijft onwrikbaar vastgeklonken, niets is veranderd. Enkel in de geesten schiet het verzet stilaan wortel: André’s jongere broer Lula vertrouwt hem toe dat ook hij van plan is om - tijdens het terugkomfeest nota bene – het huis uit te vluchten ‘om de wereld te omarmen’. En: ‘Ik geef niet op, ik misluk niet zoals jij…’.
 
Eerder dan op het beschrijven van het feitelijke gebeuren – dat zich trouwens beperkt tot vertrek en terugkeer – spitst het verhaal zich toe op het krampachtig gewoel binnen de, elk op hun manier, vertroebelde geesten van vader en kroost. Als zodanig kan je dit boek één grote reflectie noemen over dodelijk traditionalisme en onblusbare levensdrang. Niet enkel om de actualiteit van het thema (migratie, integratie…) is het uitzonderlijk te noemen, het munt ook uit door zijn onweerlegbaar stilistische kwaliteiten. Nassar relateert geen naakte feiten, hij laat het verhaal poëtisch stromen door het gemoed van zijn personages, in korte nevengeschikte gedachtefragmenten gescheiden door komma’s, zelden door punten. Het vraagt aandacht, maar het werkt. Je wordt meegezogen in een draaikolk van gevoelens die de pregnantie van het gegeven helder in de verf zet. Dat zoiets vroeg of laat een bekroning verdiende, staat buiten kijf.
 
Raduan Nassar: Bijbelse landbouw, Prometheus, Amsterdam 2017, 195 p. ISBN 9789044634341. Vertaling van Lavoura arcaica door Harrie Lemmens. Distributie: WPG Uitgevers

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri