Franse literatuur

BOEKEN NR. 7, JULI 2018

Patrick Modiano: Slapende herinneringen

door Katja Feremans

Tussen zijn zeventiende en pakweg tweeëntwintigste was Jean D., de verteller van Slapende herinneringen, vaak bang voor de leegte. Die angst overviel hem destijds, halfweg de jaren zestig, vooral als hij met vage kennissen van allerlei pluimage op plekken belandde, die een sfeer van onbehaaglijkheid bij hem opriepen. Hij hoopte dan altijd de kans te krijgen om ongewenste individuen uit die bonte gezelschappen nog af te kunnen schudden, maar wist uit ondervinding dat je bij sommigen geen idee had hoever ze je zouden meeslepen: ‘Het was een hellend vlak’.
 
Intussen zijn er vijftig jaar verstreken, is Jean D. schrijver en maakt hij veel tijd zoek met het afspeuren van zijn geheugen naar personen die in zijn jeugdjaren zijn pad kruisten:  
 
‘Elke herinnering is een stukje van de puzzel, maar er ontbreken er heel veel, zodat de meeste niet bij elkaar passen. Soms lukt het me om er twee of drie met elkaar te verbinden, maar meer ook niet. Alles wat me maar te binnen wil schieten noteer ik: losse flarden, lijsten van namen of korte zinnetjes, in de hoop dat die namen een magnetische aantrekkingskracht op elkaar uitoefenen en weer andere namen naar de oppervlakte zullen brengen, en dat die zinsneden gaandeweg complete alinea’s en op elkaar aansluitende hoofdstukken zullen vormen’.
 
Het doolhof wordt nog complexer, doordat er in zijn schriften ook notities staan over onbekenden die hij meermaals op uiteenlopende plekken in Parijs tegenkwam, zonder dat het evenwel tot een nadere kennismaking kwam, omdat hij het momentum liet passeren: ‘Zo was Parijs bezaaid met pijnlijke plekken en talloze vormen die onze levens hadden kunnen aannemen’.

In het geheugen van Jean D. lichten er gaandeweg zes vrouwen op, de ene al iets helderder dan de andere. Eén van hen noemt hij niet bij naam uit angst dat de zaak waarin zij hem lang geleden heeft betrokken nog een staartje zou kunnen krijgen.
 
Slapende herinneringen is de eerste roman van Patrick Modiano sinds hij in 2014 de Nobelprijs voor Literatuur kreeg. Naadloos past ook dit boek in zijn oeuvre. Zo is er de verteller, die zijn innerlijke rust verstoord ziet door schimmen uit het verleden. Op de achtergrond speelt er een (vermeende) misdaad mee. Enerzijds kan je de verteller op een stratenplan van Parijs op de voet volgen, anderzijds word je door hem meegetroond naar tal van onwerkelijk aandoende plekken - cafés, restaurants, appartementen en hotelkamers - waar het lijkt alsof de tijd stil is blijven staan. Personages uit eerdere romans duiken opnieuw op, verhaallijnen en tijdsframes schuiven over elkaar heen.

Door dit alles waan je je soms in een onbestemde, weemoedige droom. De Modianeske ongrijpbaarheid wordt nog verder in de hand gewerkt, doordat Jean D. deels samenvalt met de auteur. Net als Patrick Modiano is hij in de zomer van 1945 geboren in Boulogne-Billancourt en als kind op internaat gestuurd, want zijn vader had het druk met dubieuze zaken en zijn moeder was vaak afwezig vanwege haar toneelcarrière. Kortom, Slapende herinneringen is très Modiano.
 
Patrick Modiano: Slapende herinneringen, Querido, Amsterdam, 2018, 111 p. ISBN 9789021409542. Vertaling van Souvenirs dormants door Maarten Elzinga. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri