Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 1, JANUARI 2019

Alice Reijs, Ariane van Vliet, Kaatje Vermeire (ill.): Ans & Wilma verdwaald

door Ine Muys

8+ - Een theatervoorstelling bewerken tot een prentenboek is geen sinecure. Wat indruk maakt op de scène, doet dat daarom niet op papier. Prentenboekenmaakster Kaatje Vermeire moet dit ondervonden hebben toen ze aan de slag ging met de voorstelling Ans & Wilma verdwaald. Nadat ze het stuk had opgevoerd met haar amateurgezelschap —ze kroop in de huid van protagoniste Ans— nam ze contact op met actrices Alice Reijs en Ariane van Vliet, de auteurs van en de hoofdrolspelers in de originele HETPALEIS-productie (2012). De drie vrouwen maakten een prentenboek waar het vertel- en kijkplezier vanaf spat.
 
Zet Ans en Wilma aan een keukentafel en er is geen speld meer tussen te krijgen. De twee buurvrouwen brengen hele dagen in elkaars villa’s door met gezellig kletsen. Wilma wil daar wat aan veranderen. Ze neemt Ans mee uit wandelen, want praten kunnen ze evengoed in het bos. Wat begint als een leuk uitje, eindigt in gekibbel en gezeur, want de dames raken hopeloos verdwaald en zullen de nacht in de openlucht moeten doorbrengen. Prompt slaat Ans’ verbeelding op hol. Ze onderwerpt Wilma aan een vragenvuur en sleept haar mee in een emotionele rollercoaster.
 
Zware thema’s als eenzaamheid en dood passeren de revue, maar bloedserieus wordt het nooit. Tragikomisch is bijvoorbeeld de scène waarin Wilma moet demonstreren hoe hard ze zou huilen om Ans’ dood. De volgende ochtend al is Ans van haar angsten verlost. Ze daagt Wilma uit om in adamskostuum de rivier in te springen en lacht haar vervolgens uit omdat ze in ondergoed aan de kant blijft zitten. De prettig gestoorde verstandhouding tussen deze vrouwen is een vermakelijk uitgangspunt. Ans en Wilma halen elkaar het bloed vanonder de nagels, maar als het erop aankomt vormen ze een onafscheidelijk burenduo.
 
Het auteurstrio is er goed in geslaagd het theaterconcept in boekvorm uit te werken. Aan de hand van welgekozen adaptatietechnieken zet het een levendig verhaal neer, waarin de voorlezer zich actief kan inleven. De tekst doet in de eerste plaats denken aan een traditionele theatertekst. Behalve enkele welgekozen vertelcommentaren (‘Ans en Wilma vinden het niet meer gezellig’) omvat het prentenboek een reeks humoristische —soms hysterische— dialogen. De staccatozinnetjes dreigen af en toe wat te vervelen, maar in de betere scènes zorgen gevatte replieken voor een vlot vertelritme:
 
‘Wilma: Wat ik eigenlijk niet begrijp is waarom ik nog iets moet zeggen, ik had toch al gezegd dat ik je lief vind.
Ans: Maar ik wil méér horen, Wilma. Ik heb ook meer tegen jou gezegd.
Wilma: We hoeven toch niet alles op een weegschaal te leggen.
Ans: Nee, dat is waar. Maar nu even wel.’
 
Bijzonder is dat de auteurs de theaterdialogen combineren met stripballonnen. De discussies tussen Ans en Wilma komen dankzij deze genrevermenging nog meer tot leven. Wanneer Ans naar links wil, is Wilma ervan overtuigd dat ze naar rechts moeten. Hun tegenstrijdige meningen —‘links?’ en ‘rechts!’— prijken in twee tekstballonnen aan weerszijden van de dubbele pagina. Verder is er nog tekst op muziek, voor wie de bijgevoegde cd beluistert. Met slechts vier liedjes is de cd echter weinig meer dan een leuk aandenken aan het theatergebeuren.
 
De onderlinge relatie tussen Ans en Wilma krijgt bovenal in de prenten levendig gestalte. Vermeire portretteert twee tuttige tantes die zich druk gesticulerend door het boslandschap voortslepen. Om zoveel mogelijk beweging te suggereren, beeldt ze haar personages soms meerdere keren op eenzelfde pagina af. Sterk is bijvoorbeeld de illustratie waarin Ans —die voor de gelegenheid als een uitgeputte reuzin wordt afgebeeld— gekweld wordt door vijf betweterige miniatuur-Wilma’s.
 
Ans en Wilma hebben hetzelfde volumineuze krullenkapsel en tuiten beurtelings hun gestifte lippen, maar ze beschikken ook over een eigen kleurrijke persoonlijkheid. Ans is van het sentimentele type en draagt een rode jurk en een brilletje. Wilma is de nuchterste van de twee en heeft een groene jurk aan met bijpassende pumps. De fel contrasterende kleurcombinatie past uitstekend bij dit theatrale verhaal en is tevens representatief voor Vermeires kleurexperimenten. De illustratrice maakte eerder krachtige prenten in beperkte, donkere kleuren voor haar debuut De vrouw en het jongetje en het recentere De zeer vermoeide man en de vrouw die hartstochtelijk van bonsai hield (2016).
 
Ten slotte spreken ook de bosdecors tot de verbeelding. Vermeire combineerde grof geschilderde struiken en heuvels met gestempelde bomen en haarfijne plantenafdrukken tot een gelaagd en bijwijlen sprookjesachtig geheel. De elfenbankjes en het prinsje op zijn bemoste paard zouden in het Efteling-bos zeker niet misstaan. ’s Nachts is de sfeer grimmiger en roept Vermeire geheel toepasselijk Jurassic Park voor de geest. Ans en Wilma sluipen angstvallig langs een dino, waarna ze zich in een dobberend boomstammetje te rusten leggen.
 
Gedrieën maakten Alice Reijs, Ariane van Vliet en Kaatje Vermeire een prentenboek vol waanzinnige dialogen en levendige prenten waaraan je als (voor)lezer uren vertelplezier kunt beleven.
 
Alice Reijs, Ariane van Vliet, Kaatje Vermeire: Ans & Wilma verdwaald, Lannoo, Tielt 2018, 50 p. : ill. + cd. ISBN 9789462913394 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri