Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, JANUARI 2019

Sarah Perry: Gothic fiction renewed

door Kris van Zeghbroeck

Sarah Perry (1979) werd geboren in Chelmsford (Essex) en groeide op in een fundamentalistisch protestants gezin (Strict Baptist Church). Ze had geen toegang tot hedendaagse vormen van kunst, cultuur en literatuur. Klassieke bronnen (muziek, romans en poëzie) en de kerkgemeenschap bepaalden haar wereldbeeld alsof ze, naar eigen zeggen, op het einde van de negentiende eeuw opgroeide. Dat maakt dat haar schrijfstijl en romans sterk doordrongen zijn van oude boeken en de King James Bible in het bijzonder.

‘The effect on my writing has been profound, and inescapable: I soaked it all up, and now I'm wringing it out. My obsession with rhythm and beauty comes, I'm sure, from memorising the King James Bible's peerless prose, and having grown up in the shade of sin and the light of redemption I suppose it's no surprise that my debut novel After Me Comes the Flood has been called uncanny, sinister, strange (though I never intended to write that way – it's just how my eyes were put in).

Sometimes I'm tempted to regret the youth that left me always a little at a loss, never quite belonging anywhere – but mostly I'm thankful it filled me with wonder at the strangeness of things, and gave me my voice.’ (The Guardian)

Sinds haar achttiende voorziet Perry in haar eigen onderhoud en heeft ze haar studies met uiteenlopende jobs gecombineerd. Ze haalde een doctoraat in creative writing aan de Royal Holloway University met dichter Andrew Motion (Poet Laureate (1999-2009)) als promotor. Haar scriptie behandelde het gothische genre binnen het oeuvre van Iris Murdoch. Perry’s schrijversdroom moest echter voortdurend wijken om brood op de plank te brengen.

Binnen die moeilijke context schreef ze haar debuutroman, After Me Comes The Flood (2014), die voorafgaand aan de uiteindelijke publicatie door een resem uitgevers geweigerd werd. De bekroning met de East Anglian Book of the Year 2014 gaf haar het vertrouwen dat ze op het goede pad zat en voldoende financiële slagkracht om zich verder als schrijver te profileren. Een overweldigend gevoel van bevrijding dat ze ventileert in een ode aan debuutprijzen, die in feite een tweede roman mogelijk maken.

Met The Essex Serpent (2016, Het monster van Essex) schreef ze een fenomenale bestseller die voor de nodige internationale uitstraling zorgde. Bekroond met British Book Awards Book of the Year 2017. Intussen is haar derde roman verschenen, Melmoth (2018, Melmoth), en zit er een vierde in de pijplijn. Gekweld door een hernia en een geknelde zenuw, werd Melmoth gedeeltelijk geschreven onder invloed van zware medicatie zoals opiaten, wat haar inspireerde om een stuk te schrijven over schrijven onder invloed van drugs.

Gothische elementen zijn een rode draad in het oeuvre van Sarah Perry, wat in Het monster van Essex versterkt wordt met de eind negentiende-eeuwse, Victoriaanse setting. Een gevleugelde monsterslang zou de moerassen rond het dorpje Aldwinter (Essex) terroriseren. De ruimdenkend Londense weduwe Cora Scaborne reist met haar autistische zoon en zijn gouvernante naar de streek om in de natuur van Essex op zoek te gaan naar sporen en fossielen van het mythische monster.

Ze ontmoet de dorpsdominee William Ransome die fel gekant is tegen haar onderzoek en het Darwinisme. Bijgeloof, de ontwikkelingen van de (medische) wetenschap en de socialistische strijd om de huisvesting van de armen in Londen te verbeteren, vormen een tijdskader waarbinnen de relaties tussen de verschillende personages op de spits gedreven worden. Onderhoudende historische fictie die de shortlist van de Costa Novel Award 2016 haalde.

Voor Melmoth haalt Sarah Perry haar inspiratie uit de Gothic klassieker Melmoth the Wanderer (1820, Melmoth de Dolende) van Charles Robert Maturin (1780-1824). De oorspronkelijke versie gaat over een geleerde die zijn ziel aan de duivel verkoopt om 150 jaar langer te leven. Hij is gedoemd om als de Wandelend Jood over de aardbol te dwalen op zoek naar iemand die zijn schuld wil overnemen.

Bij Perry wordt het een postmodern gotisch verhaal over moraliteit, goed en kwaad, schuld en boete. Melmoth is een eenzame in zwart gehulde vrouw die gedoemd is om over de wereld te dwalen. Ze tracht mensen met een schuldgevoel te verleiden om haar te vergezellen. Deze figuur stamt uit een aantal manuscripten met verhalen uit de donkerste geschiedenis.

Hoofdfiguur Helen Franklin is een prille veertiger die in Praag werkt als vertaler. Schuld en verdriet over wat twintig jaar geleden gebeurde, maken van haar een meelijwekkende figuur. Via een vriend komt ze in aanraking met die historische manuscripten en de figuur van Melmoth. Ondanks haar wantrouwen voelt ze zich geobserveerd door een onzichtbare kracht.

Perry gebruikt de thematiek en structuur van Melmoth de Dolende om Helen met haar verleden te confronteren en tot keuzes te dwingen. Aan de hand van in elkaar genestelde verhaallijnen, van brieven, dagboeken en allerhande noten krijgen we een wervelende excursie in de historische wereld van pijn en kwelling.

Het menselijke lijden staat centraal, een reflectie van de zenuwpijn die Perry moest bedwingen met opiaten tijdens het schrijfproces. Voor een van de personages is pijn in staat om al het menselijke in je te vernietigen en je tot minder dan een dier te reduceren. Dat maakt dat je echt alles zou doen om eraan te ontsnappen...

Sarah Perry: Melmoth, Prometheus Amsterdam, 2018, 303 p. ISBN 9789044637212. Vertaling van Melmoth door Roland Fagel en Natasha Gerson. Distributie Pelckmans Uitgevers

Sarah Perry: Het monster van Essex, Prometheus Amsterdam, 2017, 413 p. ISBN 9789044634112. Vertaling van The Essex Serpent door Roland Fagel en Natasha Gerson. Distributie Pelckmans Uitgevers



The Flying Serpent or Strange News out of Essex 1669


deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri