Vertaald proza

Oranges are not the only fruit: * Women's Prize for Fiction 2019

door Kris van Zeghbroeck

'Founded in 1996, the Prize was set up to celebrate excellence, originality and accessibility in writing by women throughout the world.' (womensprizeforfiction. co.uk)

De Women's Prize for Fiction (oorspronkelijk de Orange Prize for Fiction) wordt sinds 1996 jaarlijks toegekend aan een Engelstalige roman van een vrouwelijke auteur, ongeacht de nationaliteit en uitgebracht in het Verenigd Koninkrijk gedurende het afgelopen jaar. Aan de oorsprong van de bekroning ligt de controversiële Booker Prize van 1991; het jaar dat niet één vrouw genomineerd werd voor de shortlist, terwijl circa zestig procent van de dat jaar gepubliceerde romans door vrouwen geschreven werden.

Een werkgroep werd opgericht en studies toonden aan dat de belangrijkste literaire bekroningen de kwalitatieve output van vrouwen vaak naast zich neerlegden. Bedoeling was een platform te bieden waar vrouwelijke auteurs op basis van intrinsieke kwaliteiten onderscheiden werden, om hun zichtbaarheid te verhogen en beter gewapend de prijzenconcurrentie met hun mannelijke tegenhangers aan te gaan.

Telecommunicatiebedrijf Orange, de oorspronkelijke sponsor, trok zich in 2012 terug. Sindsdien werd de prijs omgedoopt tot de pragmatische Women’s Prize for Fiction. Aan de bekroning is een geldbedrag verbonden van £30.000 en een bronzen beeldje van kunstenares Grizel Niven: ‘the Bessie’ (zie illustratie).

Sinds de oprichting kreeg de prijs heel wat kritiek te slikken, ook van vrouwen, onder anderen AS Byatt en Germaine Greer, die de bekroning als overbodig beschouwden. Vandaag, twee decennia later, staan de verdiensten van de bekroning buiten kijf. Of om het met de woorden van Cynthia Ozick te zeggen:

‘The Orange Prize was not born into an innocent republic of letters’ when it comes to a history of women writers being discriminated against. ‘For readers and writers, in sum, the more prizes the better, however they are structured, and philosophy be damned’. (Wikipedia)

Dit jaar gaat de bekroning zijn vierëntwintigste jaar in. Na de longlist van 4 maart werd de shortlist op 29 april bekendgemaakt. De genomineerden zijn:

(Lees verder onder illustratie)


Shortlist 2019
Tayari Jones: An American Marriage (Een ongewoon huwelijk) winner
Pat Barker: The Silence of the Girls (De stilte van de vrouwen)
Oyinkan Braithwaite: My Sister, the Serial Killer (Mijn zusje, de seriemoordenaar)
Anna Burns: Milkman (Melkboer)
Diana Evans: Ordinary People
Madeline Miller: Circe (Circe)

Opvallend is dat dit jaar een aantal bekroonde auteurs op de shortlist staan. Anna Burns won met Milkman vorig jaar de Booker Prize en Pat Barker was in 1995 Booker laureaat met The Ghost Road. Madeline Miller won eerder al de Women’s Prize/Orange prize 2012 met The Song of Achilles en Tayari Jones haalde met An American Marriage zowel de shortlist van de National Book Award 2018 als de finale van de Pulitzer Prize 2019.

In 2005 won Diana Evans de Orange Award for New Writers en de Betty Trask Award met haar toenmalig debuut 26a. Auteur Oyinkan Braithwaite maakt de shortlist 2019 rond met haar spraakmakende debuut My Sister, the Serial Killer. Beide hebben Nigeriaanse roots en zorgen samen met de Afro-Amerikaanse Tayari Jones voor een evenwicht tussen blanke en gekleurde vrouwen.

De jury motiveert de shortlist als volgt: ‘It’s a fantastic shortlist; exciting, vibrant, adventurous. We fell totally in love with these books and the amazing worlds they created. These books are fiction at its best – brilliant, courageous and utterly captivating.’ (Chair of judges Professor Kate Williams)

Van de 23 laureaten over de jaren heen (zie lijst onderaan) werden er slechts twee (Barbara Kingsolver en Helen Dunmore) niet vertaald, wat van de Women's Prize for Fiction sinds 1996 de tweede regelmatigst vertaalde Engelstalige literaire bekroning maakt, na de Booker Prize. Niet alleen vond de Women's Prize for Fiction haar oorsprong in de onvrede met de Booker Prize, ze nam ook de structuur van longlist, shortlist en winnaar over.

Zelfs aan de Britse traditie om mediagenieke bekroningen aan het oordeel van de Bookmakers te onderwerpen, ontsnapt de Women's Prize niet. In de laatste rechte lijn naar de finish wordt Anna Burns (6/4) als winnaar naar voren geschoven, met Diana Evans als tweede (7/2) en Madeline Miller op de derde plaats (4/1).

Uiteindelijk werd op 5 juni 2019 Tayari Jones uitgeroepen tot laureaat met An American Marriage (Een ongewoon huwelijk). 

'This is an exquisitely intimate portrait of a marriage shattered by racial injustice. It is a story of love, loss and loyalty, the resilience of the human spirit painted on a big political canvas – that shines a light on today’s America. We all loved this brilliant book.' (Chair of judges Professor Kate Williams)

(Vorige laureaten onder illustratie)


Shortlist 2018
Kamila Shamsie: Home Fire (Huis in brand) winner
Elif Batuman: The Idiot (De idioot)
Imogen Hermes Gowar: The Mermaid and Mrs Hancock (De meermin en de courtisane)
Jessie Greengrass: Sight
Meena Kandasamy: When I Hit You: Or, A Portrait of the Writer as a Young Wife
Jesmyn Ward: Sing, Unburied, Sing (Het lied van de geesten)

Shortlist 2017
Naomi Alderman: The Power (De macht) winner
Ayobami Adebayo: Stay With Me (Blijf bij me)
Linda Grant: The Dark Circle
C. E. Morgan: The Sport of Kings (Sport der koningen)
Gwendoline Riley: First Love
Madeleine Thien: Do Not Say We Have Nothing

2016: Lisa McInerney - The Glorious Heresies (Weergaloze dwalingen)

2015: Ali Smith - How to be Both (Het een als het ander)

2014: Eimear McBride - A Girl Is A Half-Formed Thing (Een meisje is maar half af)

2013: A.M. Homes - May We Be Forgiven (Vergeef ons)

2012: Madeline Miller - The Song of Achilles (Een lied voor Achilles)

2011: Téa Obreht - The Tiger's Wife (De tijgervrouw van Galina)

2010: Barbara Kingsolver - The Lacuna

2009: Marilynne Robinson - Home (Thuis)

2008: Rose Tremain - The Road Home (De weg naar huis)

2007: Chimamanda Ngozi Adichie - Half of a Yellow Sun (Een halve gele zon)

2006: Zadie Smith - On Beauty (Over schoonheid)

2005: Lionel Shriver - We Need to Talk About Kevin (We moeten het eens over Kevin hebben)

2004: Andrea Levy - Small Island (Klein eiland)

2003: Valerie Martin - Property (Bezit)

2002: Ann Patchett - Bel Canto (Belcanto)

2001: Kate Grenville - The Idea of Perfection (Dromen van volmaaktheid)

2000: Linda Grant - When I Lived in Modern Times (Toen ik in de toekomst leefde)

1999: Suzanne Berne - A Crime in the Neighborhood (Een misdaad om de hoek)

1998: Carol Shields - Larry's Party (Larry's party)

1997: Anne Michaels - Fugitive Pieces (Verborgen verleden)

1996: Helen Dunmore - A Spell of Winter

deze pagina printen of opslaan