Nederlands proza

BOEKEN NR. 6, JUNI 2019

Maartje Wortel: Dennie is een star

door Sigrid Jacobs

Maartje Wortel schrijft graag over stuurloze personages, op zoek naar enige houvast, over personages die de richting kwijt zijn en verweven raken in een net van filosofische beschouwingen over tijd en ruimte. Dennie is een star, de nieuwste roman van de Nederlandse schrijfster, is daarin geen uitzondering.
 
Voor het begin van het eerste hoofdstuk schrijft Wortel:
 
‘Op de Rietveld Academie kreeg ik les van Wim Brands. Tijdens een van de eerste lessen gaf hij ons een paar regels mee. Hij zei: Probeer niet te lachen, dat komt zo dom over. Hij zei ook: Je moet eerst weten hoe je moet sturen voor je uit de bocht vliegt. En hij zei: Schrijf nooit over je kat. Of over welke kat dan ook.’
 
Vervolgens schrijft ze alsnog een roman over een kat. Dennie, heet ‘ie. Dennie is de kat van Ted, het hoofdpersonage uit de roman. Ted is rusteloos, weet geen blijf met zichzelf. Ze voelt zich ontspoord en hunkert voortdurend naar een gevoel van veiligheid en warmte. Op zoek naar iets waar ze zich aan kan vastklampen, richt Ted zich op de liefde. Of misschien beter gezegd: op vriendinnen, die haar aandacht en seks kunnen geven. Als ze seks heeft, ervaart Ted hoe het voelt om niet aan alles tegelijk te moeten denken. Het is het enige moment waarop haar leven een bepaalde richting krijgt. En dus heeft ze veel seks.
 
Als een vriendin haar aanraadt om een kat in huis te nemen, komt Dennie op haar pad. Dennie fungeert voor Ted als een spiegel, maar wordt ook op zijn beurt een soort ‘geloof’ voor haar, iets dat zin geeft aan haar leven. Als ze Dennie achter een laserstraal laat vangen, concludeert ze: ‘Als ik Dennie achter die stip aan zie gaan, weet ik dat ik ook zo ben, dat ik altijd achter iets aan zal blijven rennen wat ik nooit kan vangen.’ Op een ander moment merkt ze op: ‘ik was op zoek naar een geloof, iets om me bij thuis te voelen.’  
 
Het is moeilijk om de verhaallijn(en) van deze roman weer te geven, simpelweg omdat die er amper zijn. De roman gaat, net als de personages, alle kanten op. Dat gebrek aan structuur is weliswaar een vertaling van wat er zich in Teds hoofd afspeelt, het zorgt er ook voor dat de lezer zich op een bepaald moment ontheemd begint te voelen in de roman.  
 
Maartje Wortel weet hoe ze rake, grappige en tegelijkertijd filosofische zinnen schrijft. Haar vlotte stijl houdt de roman, die niet enkel doelloos, maar soms ook ronduit vermoeiend is, enigszins overeind. Het boek zit vol taalspelletjes en literaire allusies (als Ted brieven schrijft aan S. is de vergelijking met Ted Hughes en Sylvia Plath wel heel dichtbij), maar die worden zelden functioneel ingezet en ondersteunen het verhaal niet. Als doelloosheid het doel was van deze roman, dan is Maartje Wortel daar aardig in geslaagd.  
 
Dennie is een star is een roman voor wie van een experiment houdt, graag humoristische teksten leest en niet terugdeinst voor een teveel aan vleselijkheid. Het is een tekst die inpikt op thema’s die in Wortels oeuvre steevast aan bod komen en die thema’s uitvergroot. Misschien heeft Wim Brands gelijk en had ze nooit over een kat mogen schrijven, maar soms moet je even uit de bocht vliegen om daarna weer veilig te landen.

Maartje Wortel: Dennie is een star, Das Mag, Amsterdam 2019, 171 p. ISBN 9789492478764 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri