Vertaald proza

BOEKEN NR. 7, SEPTEMBER 2021

Miguel Bonnefoy: Erfgoed

door Jan Baes

‘”Als ik niet ga,” antwoordde Margot, “krijgen we de lafaardsbrief, zo een met een witte veer, die Frankrijk aan de deserteurs stuurt.”

De angst van haar vader, Lazare Lonsonier, die tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de Marne een long was kwijtgeraakt, kon haar echter, net zomin als het hem en talloze andere Chili-Fransen was overkomen, tegenhouden. De roep van het verre in 1940 opnieuw overvallen vaderland bleek, hoewel ze het enkel kenden uit verhalen, onweerstaanbaar.’
 
Margot, geobsedeerd door het vliegwezen en met een brevet van burgerpiloot, krijgt van de Franse ambassade de toelating om naar het front te vertrekken. Samen met haar kompaan, de joodse buurjongen Ilario Danovsky, zet ze koers naar Buenos Aires in de hoop dienst te kunnen nemen bij de Vrije Franse Luchtmacht. Ilario zal echter, tijdens een dramatische vlucht, door de Duitsers worden neergehaald en Margot keert, gedesillusioneerd en principieel pacifist huiswaarts
 
Het is een van de verhalen uit een familiekroniek die begint aan het einde van de negentiende eeuw bij de emigratie van een arme Franse wijnboer uit de Jura die, op weg naar Californië strandt in Chili. Weinige jaren later zal hij nabij Santiago opklimmen van wijngaardopzichter tot invloedrijk wijnbouwer en succesvol handelaar. Uit zijn huwelijk met de dochter van een eveneens in Chili gestrande Franse parapluhandelaar worden drie zoons geboren die geen van allen weerstand kunnen bieden aan de roep van hun vaders vaderland om in 1914 de wapens op te nemen tegen de Duitse invaller. Alleen Lazare zal dit, zij het lichamelijk en moreel aangetast, overleven.
 
Op zijn beurt leert hij een Chili-Française kennen, de ornithologe en valkenierster Thérèse Lamarthe, dochter van El Maestro, een trompettist uit Sète die ooit met dertig muziekinstrumenten emigreerde en een degelijk orkest uit de grond stampte in Limache, een onooglijk stadje in de Cordillera. Het huis van het kersverse echtpaar in Santiago zal al snel uitgroeien tot een immense volière. Het zijn de vogels van haar moeder die dochter Margot zullen aanzetten tot haar passie voor vliegtuigen en het bouwen van een exacte repliek van Lindberghs Spirit of St. Louis.
 
Maar de oorlog dreigt en ondanks de gebeden van de om de haverklap opduikende Mapucho-sjamaan Aukan worden Thérèses vogels ziek. Het is het begin van de neergang van de familie ondanks het ogenschijnlijke succes van het hostiefabriekje dat Lazare heeft overgenomen. Het opdagen van de schim van de Chili-Duitser die Lazare onder dramatische omstandigheden in de frontlinie aan de Marne heeft ontmoet, geeft het verhaal een fikse magisch-realistische opstoot, met name als het tot een eenmalig seksueel contact komt met Margot dat tot de geboorte leidt van een zoon, Ilario Da genoemd.
 
Diens lot valt samen met de linkse opstand die Salvatore Allende aan de macht brengt, al snel gevolgd door de met de steun van de Verenigde Staten opgezette staatsgreep en de gruwelijke repressie die de idealistische jongeman hard zal treffen. De beschrijving van de meedogenloze repressie door leger en politie laat weinig aan de verbeelding over.
 
Erfgoed is een met veel kracht geschreven familiekroniek, die de loop van de geschiedenis verbindt met een steeds minder concreet herinnerd vaderland, dat langzamerhand mythologische proporties aanneemt en als dusdanig een typerend verhaal wordt van de emigratie waar waan en werkelijkheid nog moeilijk te rijmen vallen.
 
Geboren als zoon van een Venezolaanse moeder en een Chileense vader voegt de auteur, Miguel Bonnefoy (1986, Parijs), zich -- in het spoor van Gabriel García Márquez --, in de Latijns-Amerikaanse traditie met magisch-realistische romans als Le voyage d'Octavia (2015) en Sucre noir (2017). De nominaties en meerdere prijzen -- met vooral de Prix Goncourt des lycéens -- zorgden voor een eerste vertaling.
 
Miguel Bonnefoy: Erfgoed, De Bezige Bij, Amsterdam, 2021, 207 p. Vertaling van Héritage door Liesbeth van Nes. ISBN 9789403136615. Distributie Standaard uitgeverij

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri