Nederlands proza

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2021

Delfien Vanden Heede: November en ik

door Jooris van Hulle

Begin november 2020 ziet Esther, de hoofdfiguur in de debuutroman van Delfien Vanden Heede, hoe op haar tv-scherm het opsporingsbericht verschijnt over de 37-jarige Elly. Esther raakt totaal overstuur nu ze moet vernemen daar haar ex-vriendin vermist is. Dan ook beseft ze dat ze de laatste weken zo vaak aan haar heeft moeten terugdenken, mede geleid door signalen die ze nu pas weet te plaatsen. Zo was er de ontmoeting met een meisje dat alleen op straat ronddwaalt: ‘je bent een lucifermeisje, net zoals ik. Er leeft een verdriet in je zonder dat iemand het opmerkt’. Vanuit dit vertelmoment blikt Esther terug op de relatie die ze ooit, zo’n tien jaar voordien, had met Elly:  

‘Mijn herinneringen aan haar’, noteert ze, ‘zijn aparte fragmenten en het is puzzelen om de juiste volgorde terug te vinden. Het einde en het begin staan op mijn netvlies gebrand, maar alles ertussen is een wervelwind van losstaande taferelen.’
 
Een duidelijke omschrijving van wat de roman geworden is: Esther volgt de meanders van haar herinneringen om op die manier voor zichzelf een beeld op te hangen van wat Elly voor haar betekend heeft. Opvallende ingreep hierbij is dat in de 2020-momenten, geconcentreerd binnen de verteltijd van twee dagen, het ik-relaas op zeker moment moet wijken voor de meer afstandelijke jij-invalshoek, die erop kan wijzen dat Esther hoe dan ook zichzelf vanop een zekere afstand wil bekijken. Pas in het slotdeeltje zal de ik zich weer op de voorgrond weten te plaatsen, meteen een allusie op het gegeven dat zij zichzelf teruggevonden heeft.
 
Elly November was haar naam. Elly die Esther inwijdde in de lesbische liefde, een liefde die, zeker van de kant van Esther, raakte aan de totale overgave, zeker omdat ze in hun relatie de waarde van haar lichaam ontdekte: ‘mijn lichaam was mijn kracht’. Of Esther voor Elly, die na een eerder fout gelopen relatie duidelijk nood heeft aan houvast, een ‘vergetertje’ was, ‘haar medicijn om niet aan een ander te moeten denken’, hangt boven het hele verhaal als een onuitgesproken vraag waar Esther zelf het antwoord moet zien op te vinden. Het is een verhaal van aantrekken en afstoten, van elkaar vinden en weer kwijtraken, van gedeelde liefde waar anderen hun plaats komen opeisen. Bé, een van de geliefden van Elly nadat die het met Esther heeft uitgemaakt, wijst Esther op de problemen waarmee Elly voortdurend heeft moeten kampen:
 
‘In hoeveel talen kan een mens zeggen dat hij geen ruimte heeft voor een relatie? Haar vader was stervende, haar moeder was met de noorderzon verdwenen, ze had geldproblemen, ze had zo’n ontzettende faalangst…’
 
De excuses die Esther aansluitend naar voren schuift en haar opdringerigheid ten aanzien van Elly moeten verklaren, zijn allerminst overtuigend: ‘Ik… ik had zo’n gevoel. Ik miste haar en ik dacht, misschien mist ze mij ook. De pandemie is soms eenzaam.’
 
November en ik is een eerlijk doorleefd beeld van de zoektocht van de hoofdfiguur naar zichzelf, naar de manier waarop die met haar geaardheid moet zien om te gaan (haar moeder: ‘ze heeft zichzelf weer iets wijsgemaakt dat klinkklare onzin is’). Hoe een en ander naar een verrassend slot wordt omgebogen, wordt deels aan de verbeelding van de lezer overgelaten. Allen dit: dat Esther zich dan ‘verschalkt in het deurgat van haar buurmans deur’, lijkt me een ongelukkige verwoording.
 
Delfien Vanden Heede: November en ik, Pelckmans, Kalmthout 2021, 166 p. ISBN 9789463105774

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri