Poëzie

BOEKEN NR. 6, JUNI 2022

Liesbeth Aerts: Gletsjertongen

door Dirk De Geest

De debuutbundel van Liesbeth Aerts, Woonoperaties (P 2019), werd weliswaar goed ontvangen maar bleef desondanks weinig opgemerkt. Hopelijk leidt Gletsjertongen wel degelijk tot een grotere kritische en publieke aandacht en waardering. Het is een bundel die niet alleen boeit maar ook intrigeert, bij elke lectuur aan diepgang wint. Dat hangt samen met de suggestieve en precieze schrijfstijl van de dichter maar zeker ook met het thema dat zij hier aansnijdt. De bundel put namelijk uit haar ervaringen als leraar in het technisch en beroepsonderwijs, jongeren die niet meteen als de meest volgzame leerlingen bekendstaan. In die zin is deze bundel een soort van tegenhanger van bijvoorbeeld de succesvolle bundel onderwijsgedichten Op Pennewips plek (De Arbeiderspers 1991) van Ed Leeflang.  

In deze gedichten worden de jongeren van buitenaf geobserveerd door de lerares, maar af en toe komen zij als het ware letterlijk aan het woord (met name in de dubbele reeks ‘Zeg je’). Dat verschil in perspectief leidt tot een boeiende confrontatie van twee werelden maar i n feite ook van twee talen en taalregisters, iets wat Aerts treffend weet aan te geven. Toch is dat onderscheid bij nader toezien relatief, want in de meerderheid van de hier verzamelde teksten schuiven de twee niveaus over en door elkaar. De dichter gaat als het ware mee met de ziel van de personages die ze oproept, maar tegelijk is haar beeldend taalgebruik permanent merkbaar en kleurt en kneedt ze zo de observaties tot fraaie portretten.  
 
De eerste afdeling van de bundel, ‘Oppervlaktemeting’, toont ons de leerlingen in een aantal transformaties: nu weer verschijnen ze als een kudde wilde dieren die wordt losgelaten en in bedwang gehouden, dan weer als een geometrisch patroon dat op springen staat of als een te groot schip in een te kleine sluis (de stroom van leerlingen die allemaal tegelijk de trap op willen). Net het gebruik van die beelden verandert telkens opnieuw weer de blik van de lezer; sommige eigenschappen worden uitvergroot, andere verdwijnen veeleer naar de achtergrond. Het toont de gelaagdheid van onze ervaringen, maar tegelijk ondermijnt de dichter zo veelbetekenend een aantal ogenschijnlijk vanzelfsprekende clichés en vooroordelen. De kwetsbaarheid en de complexiteit van deze jongeren wordt indringend beklemtoond, en het dichterlijke ik toont daarbij een oprechte empathie terwijl ze tegelijk ook de afstand weet te beweren die noodzakelijk is om waardevolle poëzie te schrijven. De afdeling ‘Zoetwatervoorraad’ laat bijvoorbeeld de prille aantrekking zien voor het ‘andere geslacht’, die zowel lichamelijk als geestelijk nog iets prematuurs heeft. Die spanning tussen een machohouding en de passionele machteloosheid wordt opnieuw via beelden krachtig opgeroepen.
 
Liesbeth Aerts bewijst met deze bundel dat ze, vanuit een expliciet empathische houding, beelden en zinnen kan schrijven die de lezer achteraf lang bijblijven en haar of hem zelfs anders laten kijken. Dit is een meer dan gewoon maar verdienstelijke bundel van warmte en ijs (de vurige tongen van Pinksteren worden alweer functioneel getransformeerd), die beslist een ruim publiek kan aanspreken.  
 
Liesbeth Aerts: Gletsjertongen, P, Leuven 2022, 58 p. : ill. ISBN 9789493138681

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri