Nederlands proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2016

Paul Baeten Gronda: Wanderland

door Katja Feremans

‘De mechanica van een familie was niet veel anders dan die van de planeten in ons zonnestelsel’, concludeert Igor Nast, de verteller van Wanderland. ‘Wij volgden voorspelbare trajecten. Wij cirkelden in schijnbare chaos door elkaar heen. We trouwden, we maakten ruzie, we vierden verjaardagen, we scheidden, we begroeven onze doden’.   
Paul Baeten Gronda’s vijfde roman is opgebouwd rond de nakende dood van Hans Nast. De kinderen uit zijn eerste huwelijk - de Zwitserse tak van de familie - sturen erop aan dat zijn hele kroost hem een laatste keer opzoekt. Vier zonen en een dochter, telgen uit drie huwelijken, zakken af naar zijn huis in Luzern. De te overbruggen afstanden zijn groot: verschillende van zijn kinderen zijn over de wereld uitgezwermd en veel contact hielden ze niet met elkaar.  
 
Igor registreert hoe de gesprekken aftastend op gang komen. We zien de van elkaar vervreemde verwanten verwoede pogingen doen om de dagen te vullen. Tussen de bedrijven door blikt Igor op zijn eigen leven terug. De succesvolle schilder is de zoon van zijn vaders tweede echtgenote. Eerstdaags start er een tentoonstelling van zijn werk in Venetië. Zowel zijn verleden als zijn schilderijen worden beheerst door drie afwezigen: zijn zusje Delmira, die overreden werd toen ze acht was; zijn moeder, die sinds zijn vaders vertrek ‘haar geraamte kwijt leek te zijn’ en inmiddels is gestorven; en zijn grote liefde Charlie Days, die plots verdween.  
 
Igors laatste herinnering aan haar: ‘s ochtends had ze de glazen schuifdeur van zijn huis in L.A. open laten staan; hij was weer gaan slapen en toen hij wakker werd, merkte hij aan de stilte dat er iets was veranderd. Omdat deze scène mantragewijs doorheen de roman wordt herhaald, voel je hoe zwaar het Igor valt dat Charlie Days niet langer bij hem is. Het verlies is zo ingrijpend dat hij sinds zij spoorloos is - inmiddels ruim duizend dagen - de indruk heeft dat ook het zonlicht stilaan is gaan verdwijnen. Niet min voor een schilder, want zonder licht geen kleur.
 
Vader Nast laat zich aan de vooravond van zijn dood nauwelijks zien. Wel blijkt hij in alle stilte op een plan te hebben gebroed. Voor de uitvoering ervan roept hij de hulp in van Igor, omdat hij vermoedt dat het geheim waar hij mee zit, bij hem het veiligst is. Zo brengen vader en zoon, die nooit een nauwe band hadden, enkele bijzondere dagen samen door in het Sloveense bergdorp Nova Gorica, ‘dit verdammtes wanderland’.

Je kan iemand gemist hebben en dat pas voelen bij het weerzien, onthoudt Igor uit al dat familiegedoe. Meer zelfs, wanneer hij een paar weken na zijn vaders dood opnieuw met zijn halfbroers en -zus samenkomt, staan ze elkaar een stuk nader. Die omslag en de kracht die de gevoelige eenling Igor eruit put, is geloofwaardig vormgegeven. Wanderland begint ook sterk, met een politieverhoor waarin de grote lijnen van Igors leven worden uitgezet en een aantal intrigerende vragen vooralsnog onbeantwoord blijven. In korte hoofdstukken wikkelt Paul Baeten Gronda vervolgens het verhaal, waarin liefde, gemis en eenzaamheid samengaan, behendig af. Hij grossiert in rake metaforen en schakelt moeiteloos tussen banale en in melancholie gedompelde observaties, van een weerbarstig deksel van een koffiepot bijvoorbeeld naar wat er een hoogbejaarde man nog rest aan dromen.  
 
Amsterdam : Hollands Diep 2015, 222 p., ISBN 9789048824434 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri