Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

Catharina Valckx: Eefje, het meisje dat honderd jaar was

door Henk van Viegen

7+ - Eefje ziet er uit als een kind, maar ze is al 100. Hoe kan dat? De verteller, die zich als ik aan ons presenteert, zal dat eens uitleggen: Toen Eefje net geboren was, leek het haar vader wel een leuk idee haar iets bijzonders te schenken. Dat werd de gave dingen tot leven te wekken, haar geschonken dankzij de jonge fee Aisha (vader kon een bekende, veel oudere fee, niet vinden). Als die oude alsnog verschijnt, komt die met een achteraf best wel dubieus, maar op dat moment verleidelijk iets: Eefje zal voor altijd kind blijven, vanaf haar 7 jaar. Heerlijk, toch?  

Je merkt het: we zitten volop in het toversprookje. Met feeën, getover, voorspellingen, de getallen 7 en 100. Er komt nog allerlei kenmerkends bij. Dieren kunnen spreken, met elkaar en met de mensen, een kabouter, het oversteken van water naar een eiland (allebei gemakkelijk symbolisch te duiden). En er is het in sprookjes vaak opduikende home-away-homeschema.
 
Want er moet gereisd worden. Eefje is het op haar 100ste oneindig zat nog steeds 7 jaar te zijn. Altijd dezelfde spelletjes, nooit een vriendin kunnen houden, uniek zijn wellicht, maar wel erg eenzaam. In een prent over twee pagina’s zie je de trieste Eefje met een speeltje achter zich gedesillusioneerd staren naar drie oudere, gezellig kletsende meisjes.
 
Ze heeft al wel enige tijd een fantastische vriend, hond Pluis, weggelopen uit het zesde verhaaltje (‘De hond’) van Die kleine is Don, de lange is Sjon. Maar Eefje besluit op haar verjaardag er nog eentje bij te toveren. Van een citroen maakt ze een levend personage, met de sprekende naam Ikki. Ikki en Pluis zijn meteen dikke maatjes, vriendschap is een belangrijk motief in het werk van Catharina Valckx.
 
Deze Ikki speelt een cruciale rol in het oplossen van Eefjes problemen: een fee vinden die de betovering van de oude fee ongedaan kan maken. Veelzeggend is dat op de titelpagina alleen zij en Ikki staan, net als op het achterplat. In beide gevallen heeft Eefje haar hand op Ikki’s schedel. Eefje wil graag het hele leven leven, en ook een keertje doodgaan. Dit toversprookje is er ook eentje met een spirituele/filosofische wijsheid.
 
Je ziet de drie vrienden samen op het voorplat, net zo eenvoudig en doeltreffend als dat van haar andere boeken voor jonge lezers. Zoals de series over Billy (met dit jaar: Het wilde leven van Billy de Hamster, een bundeling voor de Tijgerlezen-serie van vier oudere verhalen) en over Don en Sjon. En vooral dat van het in 2021 verschenen Vuurtje en de dikke steen. De vrienden om wie het draait, staan erop, stellen zich voor.
 
De succesvolle, productieve en veel vertaalde Catharina Valckx houdt het zoals gebruikelijk overzichtelijk, eenvoudig en vriendelijk. Totaal niet snel, kek, of artistiekerig. Op de titelpagina creëert ze snel een jurkje met een zwart lijntje en gewoon wat verticale oranje strepen. Met een simpele oogopslag of lichaamsuitdrukking drukt ze emoties als vreugde, schrik en verveling (bij de zoveelste herhaling van een spelletje, bijvoorbeeld) uit. De tijd van haar geboorte typeert ze kort met wat kleding, een lamp en een auto. De nieuwe tijd met een meisje achterin een moderne auto, in haar hand een mobieltje.
 
Eefje, het meisje dat honderd jaar was is een behapbaar filosofisch sprookje, met een origineel uitgangspunt. Eenvoudig van structuur, met herkenbare vriendschappen en problemen, een volbloed happy end, en sobere illustraties op rustige pagina’s. Uiteraard moet je van dat laatste houden. De prenten spraken mij niet de hele tijd aan, bijvoorbeeld naar het eind toe niet die van de ook ouder geworden fee. Maar de eenvoud past in elk geval uitstekend bij de heldere vertelling.
 
Catharina Valckx: Eefje, het meisje dat honderd jaar was, Querido, Amsterdam 2024, 88 p. : ill. ISBN 9789045130682. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan