Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 4, FEBRUARI 2016

Ava Dellaira: Liefdesbrieven aan de sterren

door Jürgen Peeters

   ADO  
  14+ - Adolescentenromans over beladen onderwerpen als het overlijden van jongeren en het daaraan gerelateerde rouwproces neigen nog al te vaak naar klassieke probleemboeken. Met een eenzijdige benadering van de thematiek willen deze boeken jongeren die zich in een gelijkaardige situatie bevinden, vooral geruststellen en een hart onder de riem steken. Minder talrijk zijn de realistische psychologische adolescentenromans waarin de thematiek van lijden en rouwen een plaats krijgt in de maatschappelijke en literaire context. Vanuit dat opzicht is het relevant om te analyseren hoe de Amerikaanse auteur Ava Dellaira deze controversiële thematiek in haar fel gehypte debuut Liefdesbrieven aan de sterren benadert.
 
Met zichtbare tegenzin kwijt Laurel zich van een schrijfopdracht Engels waarin ze een brief moet schrijven aan een overleden persoon. Ze richt haar epistel aan Kurt Cobain, het idool van haar zus May ‘die er niet meer is’. Het zorgt voor een onderhuidse spanning als Laurel de ware toedracht van de gebeurtenissen omtrent May’s dood voorlopig niet aan het papier kan toevertrouwen. Het schrijven an sich heeft echter wel een louterend effect en Laurel deelt haar besognes met onder meer Judy Garland, Jim Morrison en Amy Winehouse. Het plotse overlijden van May vormt voor Laurel eveneens de indirecte aanleiding tot het kritisch overdenken van haar eigen identiteit en het ophalen van herinneringen aan het eens zo hechte gezin.
 
Ondanks de uitgebreide beschrijvingen van Laurels gevoelens en gedachten ontstaat nergens een doorleefd portret van een rouwende adolescente. Grootste struikelblok hier is het gebrek aan waarachtigheid: in de brieven weerklinkt overduidelijk de stem van de volwassen auteur, die met een mengeling van heimwee en melancholie anekdotes uit haar eigen tijd in ‘highschool’ beschrijft. Laurel neemt haar eigen leven weer op, maakt nieuwe vriendinnen, leert sigaretten roken en alcohol drinken en ontdekt de liefde bij de gevoelige Sky. Ondanks haar hernieuwde aansluiting weerhoudt Laurels schuldgevoel haar ervan om zichzelf te zijn. De ondertoon van gemis en verdriet neemt gaandeweg de bovenhand.  
 
Niettemin zet Dellaira Laurels besognes handig in om de voortkabbelende verhaallijn van wat spanning en pit te voorzien. Laurels onmacht om haar verleden met anderen te delen zet haar relatie met Sky en haar nieuwe vriendinnen danig onder druk. Na dergelijke negatieve ervaringen komt de katalysator nog vrij onverwachts. Het resulteert in enkele matig uitgewerkte passages waarin Laurel met behulp van haar omgeving haar schuldgevoelens leert verwerken. Literatuur, en dan in het bijzonder poëzie van – u raadt het al – overleden dichters draagt onmiskenbaar tot Laurels rouwproces bij, zoals bv. de gedichten van e.e. cummings, John Keats en Elizabeth Bishop. Het is een verhaalgegeven dat verrast en dat sterker had mogen worden uitgewerkt. Het voortkabbelende ritme en het gebrek aan stilistische uitdagingen maken de brieven gaandeweg steeds vaker langdradig. Storend is ook het boodschapperig elan, bv. wanneer Laurel ontdekt dat iedereen geheimen heeft en het moed vereist om jezelf te zijn: ‘Ik denk dat veel mensen iemand willen zijn, maar dat ze bang zijn dat als ze dat proberen, ze niet zo goed zullen zijn als iedereen denkt dat ze kunnen zijn.’
 
Toen Ava Dellaira de aanzet van Liefdesbrieven aan de sterren aan haar mentor Stephen Chbosky, (The Perks of Being a Wallflower) toonde, was zijn enthousiasme doorslaggevend. Het lijkt mij niet geheel terecht. Toegegeven, de opzet van de brieven aan de overleden personen heeft enig potentieel, net zoals de verhaallijn omtrent Laurels schuldgevoelens. De vrij oppervlakkige en vooral langdradige uitwerking staat empathie echter danig in de weg. Gaandeweg grossiert Dellaira in pedagogisch verantwoorde slogans over je ware identiteit ontdekken, die de toch al zwakke literaire uitwerking geen goed doen. Een psychologische adolescentenroman die zowel inhoudelijk als stilistisch kan overtuigen, is Dellaira’s debuut dus niet geworden.
 
Amsterdam : Luitingh-Sijthoff 2015, 334 p. Vert. van: Love letters to the dead door Carolien Metaal. ISBN 9789024569465 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri