Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 5, MAART 2016

Paul Verrept en Ingrid Godon (ill.): Porselein

door Frauke Pauwels

10 + - Sommige boeken slagen erin alleen al door de vormgeving te vertellen wie zij zijn. Ook Porselein is zo’n boek. Het compacte formaat past precies in je hand, het sobere kleurgebruik met wit, zwart, beige en blauwtinten refereert aan de inhoud, aan iets broos en breekbaars – als porselein, letterlijk. Binnenin vouwt zich in tekst en beeld het raadselachtige verhaal uit van een jongen die door zijn moeder gevangen gehouden wordt en die probeert om met zijn fantasie greep te houden op het leven.

Op de cover staat een nauwelijks geopend gordijn, dat enkel een donkerblauwe streep licht doorlaat. Het kan het gordijn zijn van de kamer waarin het hoofdpersonage opgesloten is, maar is net zo goed een toneelgordijn. Porselein werd immers geschreven voor Muziektheater Transparant, dat er in 2010 een voorstelling rond bouwde. Het boek verscheen naar aanleiding van de geplande herneming, die helaas vooralsnog uitbleef.
 
Die ontstaanscontext werpt licht op een aantal bijzonderheden van het boek. Naast de wat misleidende blurb op de achterflap van Wouter Hillaert (die enkel door insiders meteen als theaterrecensent zal worden herkend), vallen vooral de vage perspectiefwissels, onderstreept door de typografie, en de ‘gaten’ in het verhaal op. Teksten met ‘lege plekken’ mogen de lezer dan prikkelen en uitdagen om de verbeelding in te schakelen, bij een teveel aan mysterie glipt het verhaal je als water door de vingers. Porselein bevat prachtige en intrigerende beelden, zoals de jongen langs de waterrand, het tekenen om de omgeving vast te houden, de verdampende muren, het gordijn zonder raam… Stuk voor stuk zijn die beelden in verband te brengen met de eenzaamheid en gevangenschap van de jongen die door zijn moeder ziek gedacht wordt en ‘uit bescherming’ opgesloten wordt in een kamer. Op sommige momenten schemert het verhaal van Kaspar Hauser door, de Duitse jongen die het grootste deel van zijn leven opgesloten in een klein kamertje zou hebben doorgebracht, al speelt de ongezonde relatie met de moeder hier duidelijk een bepalender rol. Beklemmend is bijvoorbeeld het fragment waarin we een opeenstapeling krijgen van de dingen die Porseleins moeder zegt: ‘Ik doe het voor jou, Porselein, want je bent zwak, breekbaar, ziek, doodmoe. Doodmoe ben je, je moet rusten, kindje van mij, hij vindt je niet, rust nu maar, schuw het licht, het lawaai, rust bij mij, beweeg niet.’ — en zo gaat het nog even door.
 
Illustrator Ingrid Godon gaat met haar prenten een overtuigende dialoog aan met de tekst en voedt de broze, drukkende sfeer van angst, eenzaamheid en droombeelden. De gelaagdheid van haar composities met gestempelde kleurvlakken, losse potloodlijnen in zwart en blauw en vloeiende penseelstreken leunt mooi aan bij de herkomst van de beelden, die zweven tussen droom, werkelijkheid en herinnering. Knap is ook hoe het licht de slotbeelden binnendringt en zo symbool wordt van een hoopvol en positief einde.
 
Porselein is allerminst een boek dat zich makkelijk lezen laat en blijft op sommige punten net te ongrijpbaar. Het vraagt om traag lezen, om schuiven met beelden tot de puzzel min of meer klopt. Wie het verhaal te sterk in handen wil nemen, knijpt het stuk. Zo breekbaar is Porselein.
 
Wielsbeke : De Eenhoorn 2015, 72 p. : ill. ISBN 9789462910621

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri