Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 8, JULI 2016

Rainbow Rowell: Carry On. De opkomst en ondergang van Simon Snow

door Frauke Pauwels

14+ - Helemaal anders, en toch ook weer niet. Zo zet de achterflap Carry On neer, met een garantie op ‘net zo veel gekus en geklets als je zou verwachten van een Rainbow Rowell-boek — maar veel en veel meer monsters’. En inderdaad, Rowell gooit een boel genres in de blender, maar blijft trouw aan het ingrediënt dat Eleanor & Park zo’n succes maakte: de sterke karakterisering van meerdere personages, die in korte stukjes afwisselend aan bod komen. En die nog verliefd worden ook, maar dat terzijde.  
 
Kwatongen zouden kunnen stellen dat Rowell enkel uit is op een nieuw megasucces. Ze put immers ijverig uit genres die de voorbije jaren garant stonden voor hypes in de jeugdliteratuur: fantasy, als in Harry Potter, vampierenverhalen, als in de Twilight-reeks, mysterie, minder bekend als individuele reeks, maar alomtegenwoordig, denk aan Sherlock Holmes, Sally Lockhart, Pretty Little Liars — en dan heb ik het nog niet gehad over de boarding school-roman, of, onvermijdelijk, het liefdesverhaal. Rowell speelt echter niet zomaar leentjebuur als ze al te nadrukkelijk elementen uit die genres of, meer zelfs, individuele reeksen overneemt. Ze gaat een boeiend spel aan met intertekstualiteit en metafictie, waardoor de lezer aangemoedigd wordt de brug te slaan tussen de wereld in het boek en die erbuiten. Dat hoofdpersonage Simon op 11-jarige leeftijd wordt opgevist als uitverkorene in de wereld van magie, zomers tussen ‘gewone’ mensen verblijft in niet al te prettige omstandigheden (tehuizen, geen vreselijke oom en tante) en wees lijkt te zijn, dat er achter de school het ‘Wankelwoud’ ligt… dat is dus niet te lezen als gemakzuchtig kopieerwerk van megasucces Harry Potter, maar als bewuste intertekstuele verwijzing die door het merendeel van de lezers zal worden opgepikt. Ook de magische spreuken zijn vaak herkenbare fragmenten uit kinderliedjes- en versjes, of varianten op zegswijzen en typische formules. Wordt iets als ‘Snelle beterschap!’ immers niet door iedereen ingezet als een vorm van magie, een bijgelovige hoop dat genoeg empathie kan bijdragen tot genezing? Bovenal werken dergelijke verwijzingen als uitnodiging om ook andere elementen gelaagd te interpreteren.  
 
Hoe lees je bijvoorbeeld de dreigende ‘Sleur’, die lijkt te verschijnen en uit te breiden als gaten in de ozonlaag, en tegelijk gelijkenissen vertoont met de werking van zwarte gaten? En is Carry On niet bovenal een kritische analyse van macht en machtsmisbruik in allerlei vormen? Er is de macht die samen met rijkdom van generatie op generatie wordt overgedragen, er is de macht die wordt ontleend aan een krachtige tegenstem, aan de positie in de maatschappij, aan schoonheid of intelligentie, aan groepsdynamiek…  
Door de afwisseling van verschillende personages en stemmen slaagt Rowell erin de sympathie van de lezer over meerdere personages te verdelen, en naar gelang de informatie die wordt vrijgegeven te doen evolueren. Die zorgvuldige dosering van informatie, en verdeling ervan over verschillende personages, draagt ook bij tot de kracht van het mysterie in Carry On — op enkele punten zo overtuigend uitgewerkt dat je geneigd bent terug te bladeren om feiten te checken. Had je het eerder moeten weten?  
 
Een dergelijk vaag wantrouwen komt ook bovendrijven als tussen twee personages een homoseksuele liefde ontstaat. Waar de aantrekkingskracht bij het ene personage al lange tijd duidelijk aanwezig was, lijkt die bij de andere wat uit de lucht te vallen — en toch, ook hier blijken al heel in het begin schijnbaar toevallige opmerkingen in het opzet te passen.

Rowell geeft in een dankwoord aan dat ze de personages Simon en Baz, als fictieve personages al aanwezig in Fangirl, maar niet kon loslaten. Met Carry On is ze erin geslaagd personages te creëren die ook de lezer niet loslaten, en dat binnen een amalgaam van genres dat velen aan het boek zal kluisteren. Zowel de lezer op zoek naar  <br /> spannende ontspanning als de lezer die van een uitdagender boek houdt, gebeten kan geraken door dit boek (ja, pun intended).  
 
Houten : Van Goor 2016, 499 p. Vert. van Carry On door Annelies Jorna, Ineke Lenting. ISBN 9789000349395  
 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri