Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 1, JANUARI 2018

Bette Westera, Sylvia Weve (ill.): Was de aarde vroeger plat?

door Frauke Pauwels

9+ - Met Was de aarde vroeger plat? hebben Westera en Weve alweer een boeiend uitgangspunt te pakken. Samen nemen ze diverse filosofische vragen en thema’s onder handen, waarbij vooral ‘tijd’ een erg groot aandeel krijgt. Wat filosofische vragen onderscheidt van andere verwoorden ze treffend op de openingspagina:  
 
‘Er zijn vragen
die om antwoord vragen
Er zijn ook vragen
die vragen
om een versje
een gedicht
een schilderij
Vragen die vragen
om iets
wat dartel om ze heen kan draaien
zoals de aarde
eeuwig om zijn as’
 
Dat zij zelf voor de noemer ‘versjes’ kiezen en niet voor gedichten is wellicht geen toeval. Meer dan gedichten vragen versjes om speelsheid, toegankelijkheid en performativiteit: met versjes en rijmpjes ga je aan de slag in een handklapspel, bij het touwspringen, voor een verjaardagswens… Ook deze versjes vragen om een extra handeling: aan het eind van het versje ben je immers lang niet klaar, een antwoord is niet (altijd) gegeven. Zo maken Westera en Weve de lezer bewust van de mogelijkheid om een vraag vanuit meerdere perspectieven te benaderen, in woord of in beeld, wetenschappelijk toetsend of creatief associërend.
 
Net als in hun eerdere bundels Aan de kant, ik ben je oma niet (2012) en Doodgewoon (2014) gaan tekst én beeld met de vraag of het thema aan de slag. De prenten ogen eenvoudiger dan Weves illustraties in pakweg Op een ochtend vroeg in de zomer (Toon Tellegen, 2016), maar ook hier brengt ze geregeld verschillende visuele registers samen. Bij ‘Hoe groot is een school vissen?’ is bijvoorbeeld de graatstructuur van de vis gelijk aan de turfstreepjes van het tellen, in ‘Kun je alle tijd hebben?’ rust een man uit tegen de wijzer van een klok die samenvalt met het huisje van een slak. Weve werkte met verschillende technieken, wat resulteert in prenten met grotere, vaak in variatie beperkte, kleurvlakken en de scherpe of ‘krasserige’ inktlijnen die Weves typische signatuur vormen.

Westera varieert in de versvormen, maar kiest opvallend vaak voor opsommingen of herhaling. Haar ritmegevoel drijft ook hier boven, net als haar vermogen tot treffende observaties:  
 
‘Is het eigenlijk wel fijn
om astronaut te zijn?
Zo’n raket voelt erg benauwd
als je van de ruimte houdt…’  
 
Toch werken lang niet alle versjes uit dit boek overtuigend. Sommige blijven hangen in een opsomming van beelden of ideeën, zonder daar ook een kwinkslag aan te geven of talig verfrissend te werken. Een strengere selectie had kunnen voorkomen dat ook de sterke verzen wat verloren komen te staan. Zo wordt het bijna zonde dat dit fascinerende uitgangspunt niet de lat haalt waarvan we intussen weten dat Westera en Weve die over kunnen. De tol van eerder sterk werk…
 
Bette Westera, Sylvia Weve (ill.): Was de aarde vroeger plat?, Gottmer, Haarlem 2017, ill. ISBN 9789025767921. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan