Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 7, JULI 2018

Ed Franck, Marlies Van Dijck (ill.) : Jolientje Fantast. 30 pittige en vrolijke voorleesverhaaltjes

door Katrien Maris

6+-Jolien uit de derde kleuterklas is vijf minuten ouder dan haar tweelingbroer Jelle. Het perfecte excuus om de baas over hem te spelen, vindt ze zelf. Met haar grenzeloze fantasie weet ze het leven van elke dag prima naar haar hand te zetten. In dertig korte verhaaltjes krijgen we inkijk in de wonderlijke, soms complexe fantasiewereld van Jolien. De helft van de verhaaltjes wordt afgesloten met een gedichtje.
 
Hoe ga je om met iemand die zo’n ongebreidelde fantasie heeft? De rustige, ernstige en een tikkeltje bang aangelegde Jelle moet vaak het onderspit delven. Meestal laat hij Jolien gewoon begaan, al voelt hij zich daar niet altijd comfortabel bij. Zo beslist Jolien bijvoorbeeld het nieuwe Perzische tapijt dat in de tuin ligt te luchten, om te toveren tot een vliegend tapijt dat een wereldreis met hen maakt. Om de reis echter te laten lijken kiepert ze achtereenvolgens een emmertje zand, wat dorre takken en een emmertje water over het tapijt. Jelle wordt met de minuut angstiger als hij de ravage ziet, maar Jolien biedt wel ruimhartig aan de schuld volledig op zich te nemen.
 
De volwassenen laten zich minder overspoelen. Mama, papa en buurman Poppenman, een poppenspeler met minstens evenveel fantasie als Jolien, slagen erin om een stukje mee te stappen in Joliens wereld en haar in haar eigen taal op een milde manier een beetje bij te sturen. Een mooi voorbeeld daarvan is de reactie van Poppenman als de tweeling, hun mond donkerrood van de bramen, beweert te bloeden door een klap van hun andere buurman Mopperpot, omdat ze voor hem geen pop van Poppenman wilden stelen. Jolien hoopt met dit heldhaftige verhaal een koekje als beloning te vangen. Poppenman ontmaskert de leugen onmiddellijk door van het zogenaamde bloed te proeven. Maar tegelijkertijd vraagt hij hulp. Hij wil namelijk zijn diepvriezer ontdooien en daar zitten nog drie ijsjes in, te veel voor hem alleen.
 
De verhaaltjes zijn kort en geschikt om zelf te lezen voor beginnende lezers. Sommige fantasieën zullen erg herkenbaar zijn, zoals Joliens plan om te definitief verhuizen na een conflict met haar mama. Andere verhaallijnen lijken een beetje bij de haren gegrepen, bijvoorbeeld wanneer de tweeling in de supermarkt een baby in zijn kinderwagen onder de boodschappen bedelft omdat ze drie koningen willen spelen. Binnen dit gezin vliegen de scheldwoorden al eens in het rond bij een meningsverschil of conflict. Jolien noemt haar broer dan ‘Domme koekoek‘ of ‘Kattenkop’, maar het kan ook serieuzer worden met ‘Etterbak’ of moeder die ‘Mispunt’ tegen haar dochter schreeuwt.
 
Voor jonge kinderen zal het verband tussen de rijmende gedichtjes en de voorafgaande verhaaltjes lang niet altijd duidelijk zijn. Zo beschrijft het gedichtje na het verhaal over Mopperpots geveinsde klap hoe Jolien de kromme weg verkiest boven de rechte. Het vraagt al enige ervaring met symbolisch taalgebruik om hieruit te kunnen afleiden dat Jolien houdt van verrassingen in het leven.
 
In de illustraties van Marlies Van Dijck staat vrolijkheid centraal. Ze zijn bijzonder kleurrijk en ze heeft oog voor sprankelende details. Met speelse motieven maakt ze alledaagse gebruiksvoorwerpen een stuk zonniger. Her en der zitten originele visuele grapjes verstopt. Wanneer Jolien fantaseert dat ze een engel is, zien we bijvoorbeeld twee engelenvleugels aan de wasdraad wapperen. Van Dijck houdt duidelijk van bloemen. Rozen, klaprozen, madeliefjes, lavendel ,hortensia’s, ze zijn allemaal even fleurig uitgewerkt. De gezichtjes van Jelle en Jolien doen denken aan tekeningen van jonge kinderen. De ogen zijn kleine witte rondjes met een zwart bolletje in het midden, de mond is een zwarte streep of een zwart rondje en de wangen zijn extreem rood. Dat zorgt wel voor wat starre en onnatuurlijke gelaatsuitdrukkingen.
 
Het ligt er soms allemaal een beetje te dik op, maar Jolientje Fantast laat ons wel even stilstaan bij de haast grenzeloze creativiteit die kinderen in hun fantasiespel aan de dag kunnen leggen.
 
Ed Franck, Marlies Van Dijck: Jolientje Fantast, Van Halewyck, Antwerpen 2018, 141 p. : ill. ISBN 9789461317995. Distributie Pelckmans Uitgevers 

deze pagina printen of opslaan