Vanaf twaalf jaar

Geir Gulliksen: Hannu, Hannu

door Marit Trioen

12+ - Toen ik klein was, had ik een broer." Zo begint én eindigt dit verhaal over twee broers dat terugblikkend door het kleinere broertje verteld wordt. Dat de twee een bijzondere band hebben, is van meet af aan duidelijk: "Hij was mijn grote broer, hij paste op mij, en hij vertelde mij van alles wat niemand anders zei". Maar op een zomer, dan wordt alles anders "en later zou het nooit meer worden zoals het was geweest". Terwijl de kleine broer zichzelf leert lezen en wegvlucht van de bedrukte sfeer thuis (papa is depressief omdat mama verliefd is op een ander) in fictieve werelden, trekt de grote broer steeds meer het bos in. Hij blijft vaak lang weg, en soms blijft hij zelfs slapen in het bos. Maar wat Hannu (zo wil hij genoemd worden door zijn kleine broer) daar precies doet, dat weet niemand.  
 
Maar op een dag beslist Hannu dat zijn broertje met hem mee moet naar het bos. Ze vertrekken voor dag en dauw, want Hannu wil "de weg naar het binnenste van de aarde tonen". Uren stappen ze aan een stuk, tot in een grot, en wanneer zijn kleine broer stopt omdat hij naar huis terug wil keren, blijft Hannu volhardend herhalen: "dit is de weg terug". Ook al begrijpt het ik-personage niet goed wat er precies gebeurt, toch voelt hij dat er iets niet klopt: "En pas hier snapte ik dat mijn broer zich had vergist. Hij had altijd gelijk gehad, hij had altijd alles geweten, maar nu had hij zich vergist, heel erg vergist, en ik kon het niet langer aanhoren". Het kleine broertje keert terug naar huis; Hannu blijft achter in de grot. Of hij ooit nog terug keert, laat Gulliksen aan de lezer over.
 
Hannu, Hannu
is een boekje dat uitblinkt door een taalgebruik dat in al zijn eenvoud prachtig is. Met korte zinnen, eenvoudige woorden en verschillende herhalingen schrijft Gulliksen op bepaalde momenten pure poëzie. Maar zo eenvoudig en licht de taal, zo drukkend, en 'moeilijk' ook, de sfeer die Gulliksen met deze taal creëert. In zijn terugblik op de gebeurtenissen van die zomer bouwt de ik-verteller talloze momenten van diepgravende zelf-reflectie in: "Ik dacht dat alles bij ons altijd zo was geweest als nu. Ik dacht dat ik altijd bang was geweest. Ik hield van huilen en wist niet beter of dat was altijd zo geweest". In combinatie met een sombere thematiek baadt het verhaal hierdoor van de eerste tot en met de laatste pagina in een beklijvende emotionele spanning.
 
Het is haast niet te tellen hoe vaak reflecties rond hoofdzakelijk angst en verdriet in het dunne boekje voorkomen. Toch wordt het verhaal slechts zelden troosteloos. Gulliksen zorgt immers meestal voor een tegengewicht voor de drukkende tristesse door in de stem van de ik-verteller zeer sterk de kindelijke naïviteit te laten doorklinken. Het kleine broertje voelt wel dat een heleboel dingen in zijn omgeving niet klopten, maar wat precies, dat kan hij niet in woorden vatten. Daarom laat de auteur zijn hoofdpersonage zich vaak in sterke, originele metaforen uitdrukken, die zeker ook voor jonge lezers zullen werken:  
 
"Hij liep en kroop onverstoorbaar door, en ik hoorde aan zijn stem dat hij niet was omgekeerd. Zijn stem was al op weg, verder de rots is. Zijn stem was nat en diep en donker. Die wilde niet omkeren".  
 
Bovendien werkt deze naïviteit ook een sterke spanningsopbouw in de hand, die nog eens versterkt wordt door de talrijke flash-forwards in het verhaal. Van bij de eerste bladzijde voel je dat er iets ergs gebeurd moet zijn, dus je houdt niet op met lezen voor je precies weet wat. Dat je als lezer hierop geen eenduidig antwoord krijgt ("Dit verhaal loopt op twee manieren af. In de ene versie kwam Hannu nooit meer terug. [...] De andere manier waarop dit verhaal afloopt is dat Hannu toch thuiskwam"), past mooi binnen de hele sfeer van raadselachtigheid waarin Hannu, Hannu geschreven is. Een intrigerend boekje, dat dankzij de verschillende vertellagen en een krachtige symboliek ook volwassenen niet onbewogen kan laten.
 
Geir Gulliksen : Hannu, Hannu, Lannoo, Tielt 2007, 88 p. ISBN 9789085681335. Vertaling van Hannu, Hannu
 
Oorspronkelijk verschenen in De Leeswelp 2007 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri