Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 6, JUNI 2019

Bette Westera, Sylvia Weve (ill.): Dit is geen cobra

door Jan Van Coillie

9+ - ‘Marie, dit is geklieder!’ Juffrouw Vogel vindt Maries tekening van een paarse kanarie met wieltjes maar niets. Na haar vierde 2/10 wordt Marie van school gestuurd en moet ze naar de Ambassade voor Kinderen met Waarnemingsproblemen en Aanpassingsmoeilijkheden. Het is er vreselijk saai, ze mag er enkel ‘binnen de lijntjes kleuren’. Gelukkig leert ze er Kris kennen, die haar meteen toevertrouwt dat ze ‘eigenlijk een jongen’ is. Kris neemt haar mee door een kast op zolder en elke lezer die van klassiekers houdt, weet dat daarachter het avontuur wacht. Ze belanden in het atelier van Bram, waar ze mogen schilderen wat en hoe ze maar willen. Intussen dreigt gevaar, want er komt een inspecteur op bezoek en de directeur van de Ambassade wil een keurige tentoonstelling met enkel tekeningen’ naar waarneming’. Het draait echter totaal anders uit. Wie goed kijkt, kan op de prenten de ware toedracht van het inspecteursbezoek ontdekken, al kon je dat als slimme lezer ook al wel raden.
 
Het schilderplezier, het speelse ‘geklieder’ van Sylvia Weve spat van de bladzijden, rond en over de teksten die op die manier ook visueel een geheel vormen met de prenten. Ook de lay-out geeft aan de combinatie van woord en beeld een eigen dynamiek, die de lezer-kijker dwingt om dynamisch met het boek om te gaan. De pagina’s zijn verdeeld in twee stroken, met in de grootste het verhaal van Marie en in de smalste een combinatie van informatieve stukjes, woordgrappen, absurde recepten enzovoort. Meestal staan deze laatste onderaan, maar soms ook links of rechts, waarbij je het boek moet draaien. Weve hanteert de haar typerende spontane, karikaturale tekenstijl, met expressieve gezichten met grote ogen, neuzen en monden. Het is een stijl die perfect aansluit bij de avant-gardebeweging Cobra, die na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht door kunstenaars uit Denemarken, België en Nederland. Ze hielden een pleidooi voor een vrije, spontane manier van schilderen. Niet enkel de illustraties maar ook de tekst steekt vol verwijzingen naar Cobra, met vooral aandacht voor Karel Appel en Corneille. Je komt ook te weten hoe de Cobrakunstenaars probeerden of ze ondersteboven konden tekenen en hoe ze vaak samenwerkten en zich lieten inspireren door kindertekeningen.
 
Terwijl de illustraties de werkelijkheid expressief en grappig vertekenen, spelen de teksten vaak een spel met de taal. Maries kanarie met wielen roept de vraag op ‘Heeft een wielewaal wielen?’ en verder ‘Heeft een brilslang (A) een bril? Heeft een halsbandparkiet (B) een halsband?’. Verderop krijg je een absurd recept opgedist voor lariekoek. Soms zijn de taalgrapjes subtiel: ‘Maar niet iedereen is rechtshandig. Sommige mensen zijn met links veel handiger.’ Westera brengt de lezers ook in contact met de rijkdom van de taal. Ze somt bijvoorbeeld prachtige namen op van kleuren als ‘violet’, ‘aquamarijn’ of ‘koningsblauw’ en geeft uitdrukkingen mee als ‘het zwarte schaap zijn’ of ‘over de rooie gaan’, die dan weer aanleiding geven tot humoristische tekeningen.
 
Achteraan in het boek krijg je een verantwoording, met biografische gegevens over de voornaamste personages zoals de directeur van de Ambassade, Professor Doctor H.C.J. Doornslijper, hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam. Je komt te weten wanneer de bijzondere school werd opgericht en waar precies (met straat en huisnummers). Maar ook hier spelen auteur en tekenaar een spel, dit keer met de grens tussen realiteit en fictie. Het is aan de lezer om uit te maken wat waar is. Het is een finale uiting van de kern van het boek ‘Niks is wat het lijkt’.
 
Dit is geen cobra is zonder meer een verrassend en lekker rebels boek dat de vrije expressie van Cobra combineert met de nonsensicale verbeelding van Alice in Wonderland.
 
Bette Westera, Sylvia Weve (ill.): Dit is geen cobra, Samsara, Amsterdam 2019, 48 p. : ill. ISBN 9789492995094. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri