Beschouwingen

JEUGDBOEKEN NR. 9, OKTOBER 2020

Willy Vandersteen: De Avonturen van Suske en Wiske. De Blauwe Reeks – Deel 1

door Christophe Van Eecke

In 1948 begon Willy Vandersteen met het tekenen van een reeks avonturen van Suske en Wiske voor het striptijdschrift Tintin (in het Nederlands Kuifje) waarvoor Hergé, de man achter van de Kuifje-albums, als artistiek directeur fungeerde. Hergé was aanvankelijk niet bijzonder enthousiast over deze aanwinst omdat hij in Vandersteen een veel te volks tekenaar zag. Hergé was een voorstander van de klare lijn, en dat zag men ook in het werk van andere tekenaars die aan het blad meewerkten (zoals E.P. Jacobs en later Jacques Martin). Suske en Wiske zag er opzettelijk knulliger uit, was veel spontaner getekend en had een volkse toon en humor die Hergé niet echt in zijn blad vond passen. Toch zette Vandersteen door, onder meer omdat hij hoopte via Tintin ook de Waalse markt te veroveren met de avonturen van Bob et Bobette.   

Hergé moest stilistisch gepaaid en Vandersteen slaagde er in opmerkelijk korte tijd in om zijn tekenstijl sterk aan te passen aan de huisstijl van Tintin/Kuifje, terwijl hij parallel voor de Vlaamse markt in de bekende stijl Suske en Wiske-albums bleef tekenen: een spreidstand die getuigt van zijn absolute meesterschap en veelzijdigheid als kunstenaar. De verschillende albums die hij op die manier voor Hergé creëerde, werden naderhand in blauwe kaft gepubliceerd en kregen zodoende de naam van de Blauwe Reeks – de traditionele strips verschenen in rode kaft. Deze albums hebben altijd een enigszins aparte plaats behouden in het universum van Suske en Wiske (tante Sidonia speelt bijvoorbeeld niet mee) en worden vaak tot Vandersteens allerbeste werk gerekend. Naar analogie met de reeks verzamelalbums van de Rode Ridder verzorgt Standaard Uitgeverij nu ook een heruitgave van de Blauwe Reeks in twee hardcover albums met inleidend essay.
 
De vier albums die in de eerste bundel zijn samengebracht doen hun reputatie alle recht aan. Het zijn stuk voor stuk lange, spannende en intelligent opgebouwde graphic novels waarin Vandersteen zijn ongebreidelde fantasie de vrije loop laat. Het Spaanse Spook, De Tartaarse helm en De Schat van Beersel spelen zich alle in een rijk getekend (doch vaak niet helemaal historisch correct) middeleeuws of vroegmodern verleden af, terwijl het tweede van de vier albums, De bronzen sleutel, zich in het relatief exotische decor van een minimaal vermomd Monaco (het heet Mocano in het album) afspeelt. De verhalen staan vol exotische avonturen, opmerkelijke dieren (de behulpzame zeebaars Prosper en een prehistorisch monster in De bronzen sleutel, maar vooral de onvergetelijke kortbenige dromedaris Jezabel in De Tartaarse helm) en een stortvloed aan visuele grappen, vooral rond de figuur van Lambik.
 
De hoofdfiguren Suske en Wiske ondergaan een sterke metamorfose. In de Vlaamse reeks hadden ze nog korte beentjes, als uit de kluiten gewassen papkinderen, maar voor de Blauwe Reeks evolueerden ze al snel tot echte tieners. Vooral Suske loopt er vaak bij als een Russische gymnast die volop in de knijpklare jaren komt – en hij mag zijn atletisch figuur regelmatig tentoonspreiden in uitgesponnen actiescènes. Ook interessant is dat Wiske van aanpakken weet, onder meer door haar behendigheid met pijl en boog. Deze jongejuffrouw is geen passief stukje bevallig decor maar een ondernemende heldin – een interessante casus in het licht van de vaak gehoorde feministische claim dat populaire cultuur, zeker in de muffe jaren 1950, meisjes bepaalde restrictieve genderpatronen voorkauwde. Althans niet in deze albums van Suske en Wiske!
 
Door hun doordachte plotopbouw, gevatte humor en virtuoze tekenstijl zijn deze albums toch vooral aan een volwassen, of op zijn minst iets rijper, publiek gericht. Vandersteen heeft echt alles uit de kast gehaald om een reeks uitmuntende albums te creëren. Deze zijn hier ook heel fraai in een harde kaft en in volle kleurglorie uitgegeven. De albums worden ook voorafgegaan door een verhelderend achtergronddossier dat rijk wordt geïllustreerd met onder meer de vijf gags van De lotgevallen van meneer Lambik die Vandersteen in deze jaren creëerde, alternatieve beeldstroken, voorplaten en ander archiefmateriaal.
 
Voor de fans en verzamelaars van de reeks is dit een fraaie uitgave die men graag in huis zal willen hebben, maar voor het gros van het lezerspubliek, waartoe ondertekende zich rekent, is deze bundeling vooral een uitgelezen kans om een belangrijk stuk jeugdsentiment in hoogwaardige uitvoering opnieuw in de boekenkast te plaatsen en – vooral – er een paar luie middagen mee te verwijlen.
 
Willy Vandersteen: De Avonturen van Suske en Wiske. De Blauwe Reeks. Deel 1, Standaard Uitgeverij, Antwerpen 2020, 296 p. ill. ISBN 9789002270246. 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri