Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 11, DECEMBER 2020

Ignaas Devisch, Davien Dierickx (ill.): Zijn er nog vragen?

door Eline Van laethem

9+ - Zijn er nog vragen? Is een boek over filosoferen met kinderen. Het is bedoeld voor kinderen tussen acht en veertien jaar, maar het is ook sterk gericht op volwassenen. Filosoof Ignaas Devisch is namelijk van mening dat volwassenen filosofische vragen van kinderen niet uit de weg mogen gaan. Hij raadt ouders die overvallen worden door diepgaande vragen als ‘Wat is de zin van het leven?’, ‘Waarom doen mensen elkaar pijn?’ of ‘Waarom is de wereld onrechtvaardig?’ aan om hun ongemak te delen, en samen met het kind op zoek te gaan naar antwoorden, in plaats van te reageren met het alomgekende ‘daarom’.   

De wereld is niet meer zoals ze was vijftig jaar geleden. Kinderen komen via beelden voortdurend in contact met nieuwe indrukken en zijn veel mondiger dan vroeger. Net zoals de jonge hoofdpersonages in het boek nemen ze niet meer zomaar alles aan wat volwassenen hen vertellen. Volgens Devisch is de tijd dan ook rijp om moeilijke gesprekken met kinderen aan te gaan in plaats van ze te vermijden. Bovendien zijn de meeste kinderen nog zoekend en houden ze, in tegenstelling tot vele volwassenen, niet vast aan één visie, waardoor er interessante gesprekken kunnen ontstaan.  
 
Verpakt in een spannend verhaal over een mysterieuze droom – die de personages aanzet om antwoorden te zoeken op vragen die hun ouders proberen te vermijden – geeft het boek een aantal mogelijke denkpistes mee bij vaak voorkomende filosofische vragen. Het wordt echter ook duidelijk dat er steeds meerdere antwoorden mogelijk zijn en dat sommige antwoorden weer nieuwe vragen kunnen oproepen. Die zoektocht naar antwoorden heeft iets heel speels; een aspect dat in het boek duidelijk naar voren komt. De zoektocht lijkt voor de nieuwsgierige jongens en meisjes de vorm aan te nemen van een detectivespel. Ze onderzoeken stiekem boeken in de bibliotheek en gaan na school praten met ‘het orakel’; een vreemde man die door hun ouders met argwaan wordt bekeken, maar die eigenlijk gewoon een filosoof blijkt te zijn. De filosoof vertelt dat hij geen orakel is dat op alles een antwoord heeft; hij zoekt naar de waarheid, maar is geen allesweter.
 
Er wordt aangetoond dat filosofie niet saai of onbegrijpbaar hoeft te zijn. De kinderen ontdekken dat informatie uit boeken interessant kan zijn, maar ook dat je veel leert door te luisteren naar wat andere mensen hebben meegemaakt. Een vraag als ‘Wat is de zin van het leven’ roept bijvoorbeeld bij het personage Tima andere ideeën op dan bij haar leeftijdsgenoten, omdat haar vader zelfmoord pleegde en een briefje achterliet waarop die vraag geschreven stond.  
 
Het verhaal wordt doorweven met jongerentaal: we lezen de gedachten van personages (‘Tuuuuurrrrlijk’), volgen gesprekken tussen de jongeren onderling (‘OMG, echt???? F***’), en lezen de chat waarin ze dingen online bespreken (‘Wat ouders je vertellen SUCKT’). De filosoof die hen bijstaat in hun zoektocht naar antwoorden, gebruikt ook vaak voorbeelden uit de leefwereld van de jongeren, zoals prille verliefdheid of Snapchat, om complexe problemen uit te leggen. Deze elementen zorgen ervoor dat het boek een dynamisch karakter krijgt.
 
Grijstinten en de terugkerende oranjerode kleur maken van de tekeningen in het boek één geheel. De mysterieuze illustraties lijken zelfs de vage duisternis waarin onze filosofische vragen rondzweven, weer te geven. Bij de vraag ‘Wat is de zin van ons leven?’ zien we een Rodinachtige denker die rondzweeft in het universum, bij de vraag ‘Hoe weten we of iets waar is’ verkondigen een krant, gsm en radio met Pinocchioneuzen veel ‘blabla’ waaruit wij waarheid van leugen moeten zien te onderscheiden, en bij de vraag ‘Waarom doen mensen elkaar pijn en pesten ze elkaar?’ wordt een in schaduw gehulde persoon getoond die letterlijk gebukt gaat onder zijn telefoonscherm.
 
Op bepaalde vragen waar kinderen mee zitten kan er niet meteen een antwoord geformuleerd worden. Sommige vragen zijn zelfs onoplosbaar. Maar Zijn er nog vragen? toont aan dat het een verrijking kan zijn voor jong en oud om onszelf toch met deze vragen te confronteren.
 
Ignaas Devisch, Davien Dierickx: Zijn er nog vragen?, Borgerhoff & Lamberigts, Gent 2020, 94 p. : ill. ISBN 9789463933087. Distributie Agora Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri