Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2021

Aline Sax: Uit het niets

door Sigrid Jacobs

15+ - Wat als je op een dag ergens wakker wordt in een vreemde omgeving, zonder enige herinnering? Als je je eigen naam niet eens meer kent en geen idee hebt wie je bent? Dat is exact wat er met Elizabeth, het hoofdpersonage uit Aline Sax’ nieuwe adolescentenroman Uit het niets, gebeurt.    

Elizabeth ontwaakt in een verlaten luchthaven, samen met een groepje andere mensen die eveneens geen idee hebben wat er aan de hand is. Er wordt hen verteld dat ze een van de weinige overlevenden zijn van een natuurramp die de aarde zo goed als onbewoonbaar heeft gemaakt. De luchthaven is de enige plaats die bescherming biedt, en waar er zuurstof en eten en drinken is. Alles begint er opnieuw: de overlevenden bouwen met beperkte middelen aan een nieuwe samenleving, iedereen kiest een nieuwe naam. Persoonlijk bezit bestaat niet. De Raad leidt deze nieuwe samenleving.
 
Elizabeth begint zich steeds meer vragen te stellen bij het leven in de luchthaven. Hoe kan het dat niemand zich iets herinnert van voor de natuurramp? Waarom doet iedereen braafjes wat de Raad hen opdraagt? Waarom krijgen de bewoners van de luchthaven zo weinig informatie over wat er gebeurd is? Is er nog een leven buiten de luchthaven? Elizabeth gaat op zoek naar haar herinneringen, die zich in flarden aan haar aandienen.
 
Het eerste deel van Uit het niets speelt zich af in de luchthaven, in het tweede deel zoekt Elizabeth naar een antwoord op haar vragen. Het tweede deel is een pak minder dystopisch en opvallend anders van sfeer. Niet alleen inhoudelijk, maar ook in de leeservaring is het een boek van twee delen. Terwijl het eerste deel vooral focust op de initiële verbazing van een meisje, zoomt het tweede deel in op de ervaring rond te dwalen in een wereld waarin je niet weet wie je bent en geen enkele herinnering hebt aan je eigen leven of identiteit. Voor mij lagen de twee delen soms te ver uit elkaar.
 
Uit het niets is een ideeënroman die je aan het denken zet. Niet alleen de vlotte schrijfstijl, maar ook het antwoord op het mysterie van de natuurramp en de verdwenen herinneringen van Elizabeth maken van Sax’ roman een boek dat je wil blijven lezen. De afloop is niet voorspelbaar of voor de hand liggend. Waar je aanvankelijk nog denkt dat de nieuwe wereld waarin Elizabeth terechtkomt echt complete fictie is, lijkt het einde van het boek niet eens zo onrealistisch.
 
Hadden de karakters en ook het concept wat sterker uitgewerkt mogen worden? Had er wat meer lijn mogen zitten in de twee delen van het verhaal? Had het geheel toch wat geloofwaardiger mogen zijn? Ja, dat wel, maar niettemin is Uit het niets een aantrekkelijk, vlot boek dat vraagtekens zet bij concepten die we als vanzelfsprekend aannemen. Ik heb het graag gelezen.
 
Aline Sax: Uit het niets, Davidsfonds/Infodok, Antwerpen 2021, 237 p. ISBN 9789002274343. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan