Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2021

Pieter Gaudesaboos: Een zee van liefde

door Jan Van Coillie

4+ - Wat een heerlijk liefdesverhaal. Echt om stil van te worden. Die stilte speelt - hand in hand met de liefde - een centrale rol in tekst én beeld. Op het voorplat liggen een pinguïn en een beer in alle rust op een strand. Toch gaat je blik meteen van de grote beer naar het gezicht van de pinguïn die op een bijzondere manier naar de beer kijkt. De opgeheven bek, de rode streep daarin, het kleine blauwe oog en het druppelvormige, gele oor… ze drukken een en al emotie uit.  

Beelden leiden het verhaal in voordat het echt begint: op de binnenkant van de kaft zie je vanuit vogelperspectief iemand die in een bootje door het blauw roeit; dan volgt in het midden van een wit blad een donkere wolk met bliksems en daarin minuscuul hetzelfde roeibootje, een krachtig beeld voor de woelige gevoelens van de roeier. Op de titelpagina knipt een pinguïn met sjerp, muts en koffer het licht uit, klaar voor vertrek. Dan begint de tekst, en meteen roept die spanning op: ‘Pinguïn was al lang onderweg. Al die tijd zeulde hij een koffer, een lantaarn, en een groot geheim met zich mee.’ Het beeld, met de pinguïn in een gevaarlijk hellend bootje, versterkt de spanning.
 
Ook op de volgende dubbele pagina domineert het wit, wat een gevoel van verlorenheid oproept. Op het minimalistische beeld is het bootje aangemeerd, maar de pinguïn kijkt achterom, het liefst wil hij meteen terug naar huis. En weer doet de tekst je in spanning verder lezen: ‘Hij wist dat alles zou veranderen.’ Die verandering is ook duidelijk in de volgende prenten die – op een kleine witte rand na – de volledige pagina beslaan. Verder in het boek wisselen kleine prenten op het witte blad af met kleinere of grotere kleurenplaten over een dubbele of enkele pagina.
 
Het mag duidelijk zijn dat de vormgeving – verzorgd door Gaudesaboos zelf - bijzonder doordacht is. Ze bepaalt mee het ritme van het verhaal, waarbij vooral pagina vullende illustraties voor verstilling zorgen. Kijk maar naar de twee vrienden die zwijgend en nadenkend naast elkaar zitten in twee strandstoelen, of die staren naar de sterren vanuit de vuurtoren, of nog Beer die vanuit de felrode vuurtoren vol verlangen uitkijkt over de zee, een verlangen vanuit een eenzaamheid die mee opgeroepen wordt door het bijna witte blad met daarop één zin en enkele grijze meeuwen. Misschien wel het ultieme, verstilde beeld is dat van de kop van Beer die een traan achterna zwemt in de eindeloze zee, getekend als een strakke lijn over een dubbele witte pagina.
 
Tekst en prenten vertellen in een intense wisselwerking een universeel herkenbaar verhaal. Vol schroom zegt Pinguïn tegen beer dat hij verliefd op hem is. Daar moet Beer hartelijk om lachen: ‘Verliefd? Op mij? Dat kan toch niet! Kijk nu zelf. We zijn helemaal anders.’ Maar pinguïn weet dat liefde je zomaar kan overvallen en geeft niet meteen op. Hij stelt voor om even bij Beer te blijven logeren, misschien gaan Beers tenen uiteindelijk toch ook ‘tintelen’. Samen doen ze allerlei leuke dingen en laat in de nacht delen ze zelfs ‘hun dromen en diepste gedachten’. ‘Maar meestal hadden ze niet veel woorden nodig om elkaar te begrijpen’.
 
Deze kerngedachte verbeeldt Gaudesaboos over meerdere prachtige pagina’s zonder woorden: een krachtige ode aan het liefdevol delen van intense momenten. Omdat Pinguïn het gevoel heeft dat er niets wezenlijk verandert, besluit hij op een ochtend te vertrekken. ‘Nu al?’ vraagt Beer. Twee woordjes die alles zeggen. Voor het eerst voelt Beer zich eenzaam (wat niet hetzelfde is als ‘alleen’): ‘Niets kon de leegte invullen die Pinguïn had achtergelaten.’ Ook dat gevoel beeldt Gaudesaboos krachtig uit door in te zoomen op een fotootje van de twee vrienden. Dan verschuift de focus naar Pinguïn, in wiens lijf de storm weer opsteekt…

Dit is wat een sterk prentenboek kan doen: in een intense wisselwerking van pure, intense beelden en woorden een universeel herkenbaar gevoel verwoorden dat leeftijdsgrenzen overschrijdt. Jong en oud kan in dit prachtige boek ervaren wat liefde is en hoe liefde voelt, ‘als een storm die door je lijf raast’. Maar ook hoe liefde verschillen kan overbruggen, hoe ze kan groeien als je je maar open stelt voor de ander, tot je voelt dat je het gelukkigst bent bij je geliefde. Een zee van liefde is een verhaal als, jawel, een zee waarin je je kunt laten wiegen door de golvende zinnen of in de warmte waarvan je je zalig kunt onderdompelen.
 
Pieter Gaudesaboos: Een zee van liefde, Lannoo, Tielt 2021, 76 p. : ill. ISBN 9789401477260

deze pagina printen of opslaan