Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 7, JULI 2018

Judith Vanistendael: Blokje om

door An-Sofie Bessemans

2+ - De Brusselse illustrator Judith Vanistendael is ruim bekend dankzij haar stripwerk (o.a. De graphic novel De maagd en de neger (Ogg & Blik 2012), en een stripmuur in Sint-Joost-ten-Node). Met haar illustraties voor de verfilmde succesreeks van Michaël De Cock, ‘Rosie en Moussa’, Paard met laarzen, Ik wil de koning zijn... wint ze ook in kinderboekenland steeds meer aan belang. Met Blokje om brengt ze voor het eerst solowerk uit voor een jonge doelgroep.  
 
Het boekje lijkt zich vrijelijk in te schrijven in de ‘traditie’ van associatieve prentenboeken, een genre dat we vooral kennen van de Franse voorbeelden Hervé Tullet (Een boek / Ik ben Blop!) en Blexbolex  (Een sprookje / Allemaal mensen / Seizoenen). De boeken worden onder meer gekenmerkt door hun speelsheid. Zo zien we bij Tullet vaak figuren van vorm of kleur veranderen, waarbij de lezer door de vertelstem wordt aangesproken om enkele fysieke handelingen met het boek uit te voeren (bv. schudden met het boek). Gesuggereerd wordt dat die acties van de lezer verantwoordelijk zijn voor het verloop van het verhaal. Blexbolex (met net als Vanistendael trouwens ook wat graphic novels op zijn naam) gooit het over een andere boeg. In Seizoenen bijvoorbeeld bundelt hij prenten tot een totaalplaatje van de seizoenen, waarbij die illustraties elkaar opvolgen in dikwijls grappige verbanden (zo laat hij een badhanddoek bladzijden later in het boek opnieuw terugkeren, maar dan gepresenteerd als ‘verloren voorwerp’).
 
Speelsheid, veranderende vormen, het zoeken van vormen en betekenis over pagina’s en sequenties van tekeningen heen en een prettig en genuanceerd kleurenpalet maken de essentie uit van Blokje om. De grafiek lijkt relatief eenvoudig met basisvormen als de cirkel, het vierkant, de driehoek maar het boek bouwt op in (aantal en soorten) vormen, kleuren en moeilijkheidsgraad. Bovendien lijkt het boek op het eerste gezicht misschien opgedeeld in losse sequenties, maar er is wel degelijk een rode draad, die je meeneemt van begin tot einde.  
 
Vanistendael start met een geel vierkant dat een gele cirkel wordt en vervolgens de vorm aanneemt van een oranje vogelmannetje met een druipneus. De druipneus wordt de lekkende tuit van een ronde theepot die op de volgende pagina dan weer een driehoekige vorm aanneemt en vervolgens ook een wolkje stoom uitdampt. De driehoek die de theepot verbeeldt, wordt een pagina later het dak van een huis en dan verandert de stoom uiteraard in rook uit de schoorsteen. Zo gaat het steeds verder. Telkens wordt een element van een vorige bladzijde visueel herhaald. Al zal dat niet voor elke lezer gedurende heel het boek meteen duidelijk zijn.  
 
Als de hoofdvorm tegen een lege achtergrond opvalt op de overliggende pagina is het niet moeilijk om te volgen. Maar gaandeweg maakt Vanistendael prenten die visueel complexer opgebouwd zijn, tegen een drukke en kleurrijke achtergrond bijvoorbeeld, of over meer dan een bladzijde lopen. Het rijtje kleuren waar we de walvisstaart voor het laatst zien, wijst vooruit naar het rupsje op de volgende bladzijde. Soms zit de herhaling dus niet in de vorm, maar in de kleur en wordt de vorm vrij, zoals ook bij de sequentie waarin een lach verandert in een ontsteltenis, een schreeuw, een wervelwind. Soms verandert de herhaling (vorm, kleur) dan ook zonder dat je er acht op slaat, wat ervoor zorgt dat je moet terugbladeren.  
 
Dat maakt dat je dit boekje lang niet in één keer gezien, gelezen of begrepen hebt. Dit Blokje om is echt niet zomaar een blokje om! Het is een boeiende beeldleesreis voor alle leeftijden die toont hoe de fantasie van een illustrator die met enkele basisvormen aan de slag gaat oneindig is.
 
Judith Vanistendael: Blokje om, Querido, Amsterdam 2018, 72 p. : ill. ISBN 9789045121734. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri