Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018

Paul Verrept: De torens van Beiroet

door Jan Van Coillie

12+ - De torens van Beiroet is, na De koningin zonder land, Het meisje, de jongen en de rivier en Porselein, de vierde tekst van Paul Verrept die muziektheater Transparant op de planken bracht. Verrept baseerde zich voor dit boek op het verhaal van Libanese schrijfster Hoda Barakat en op een werkbezoek aan Beiroet, waar hij oog in oog kwam met de twee gezichten van de gekwetste stad: aan de ene kant de vernielingen van de oorlog en de bedreigingen door de luchtvervuiling, aan de andere kant de megalomane nieuwbouwprojecten en de chique esplanades aan de zee.
 
Hoofdfiguur is de vijftienjarige Nabila. Ze is het eentonige leven in haar dorp beu. Geprikkeld door de geest in haar hoofd - haar djinn – reist ze als verstekeling mee naar de stad in de taxi van haar oom. Anders dan in de meeste Arabische verhalen is haar djinn niet zonder meer een kwelgeest. Hij daagt haar uit, houdt zich soms doodstil maar helpt haar ook in de moeilijkste momenten. Dankzij de djinn vindt ze een oud huis waar ze kan schuilen met haar boezemvriendin Zahirah, die haar eerste grote liefde wordt. Maar alles verandert wanneer na een soort aardverschuiving zwarte torens uit de grond rijzen die de stad onherkenbaar maken en het leven uit evenwicht brengen. De symboliek van die torens kan de lezer zelf invullen. Verrept beperkt zich tot suggestieve beelden: 
 
‘Een zieke god balanceert de stad op zijn wijsvinger’
 
In zinnen als deze manifesteert Verrept zich als woordkunstenaar. Hij heeft maar weinig woorden nodig om de dramatiek van ingrijpende gebeurtenissen op te roepen. Ook zijn personages typeert hij kort en krachtig, zoals het straatkind Zahirah: 
 
‘Ze kent alle wegen en stegen, steelt als de beste, wie haar betrapt, ontwapent ze met haar ogen, ze is blij en droevig tegelijk en als het donker wordt, wil ze op het strand ijs met aardbeiensmaak eten.’ 
 
Mooi ook hoe hij de ontluikende liefde tussen de twee meisjes beschrijft: ‘En elke nacht slaap ik in Zahirahs armen, in een echt bed, in de zoete geur van haar huid. Ze ligt achter mij. We slapen als twee lepeltjes.’
 
Net als in zijn andere prentenboeken voor tieners en volwassenen gaat de tekst een boeiende dialoog aan met de illustraties. Door te werken met houtskool beklemtoont Verrept de sombere bedreigingen voor de stad : de torens zonder ramen zijn massief, de rijen vervuilende auto’s eindeloos. De mens is afwezig, behalve in de prenten voor en na het verhaal, met de zwarte schim van een meisje in de wind. Het sterkste symbool is dat van de roulette, met armen als de lopen van kanonnen. Enkele pagina’s bestaan uit witte letters tegen een bruine achtergrond. Daarop staan Nabila’s dromen. Een keer wordt een droom als het ware binnenstebuiten gekeerd, met bruine letters op een wit blad die een soort ondergangsvisioen brengen met Nabila’s thuis als laatste stukje van de puzzel.
 
Eenvoudige lectuur biedt dit gelaagde verhaal niet, maar wie de moeite neemt om erin door te dringen, krijgt de kans om iets te ervaren van het uitzichtloze leven op straat in een stad die verscheurd is door oorlog en door de toenemende kloof tussen arm en rijk.
 
Paul Verrept: De torens van Beiroet, De Eenhoorn, Wielsbeke 2018, 81 p. : ill. ISBN 9789462913462


deze pagina printen of opslaan