9+ Sinds de jaren veertig van de vorige eeuw
kennen we de ‘Film noir’, films in overwegend zwart-wit met als achtergrond de
sombere en donkere kant van de grote stad. Een jaar of tien geleden kwam daar de
‘Nordic noir’ bij, Scandinavische televisieseries met een uitgesproken donkere
setting en een enigszins beklemmende inhoud. De taal van beide drama-genres is
direct en zonder tierelantijnen. Evelien De Vlieger (Gent, 1969) voegt met Toen
Raaf links afsloeg een ‘noir’ toe aan de familie: het donkere jeugdboek.
Het is al te
zien aan het uiterlijk van haar nieuwe boek. Tekst en illustraties zijn
uitgevoerd in donkerblauw, alleen de omslag kent een steunkleur: giftig
oranjerood. Alle scenes van het verhaal spelen zich af in schemer, avond of
nacht. Al snel komt de jonge lezer terecht in een wereld die hij/zij eerder
hooguit onder begeleiding heeft meegemaakt. Voor kinderen is alles anders in de
nacht: geluiden hebben opeens iets angstaanjagends en straten zijn zwarte
gaten. Illustratrice Karst-Janneke Rogaar weet de ziel van dit nachtverhaal
goed te verbeelden in haar donkere tekeningen, die vaak twee pagina’s beslaan.
De tienjarige
Raaf komt in zijn dooie eentje in de stedelijke nacht terecht. Na school, in de
namiddag, loopt hij niet in de richting van zijn huis, maar slaat hij links af.
Vervolgens neemt hij nog een paar keer een verkeerde afslag, tot hij verdwaald
is. Dan valt de duisternis in. Voor de duidelijkheid: hij kuiert heel bewust
niet naar huis. Hij heeft behoefte aan een ommetje. Op school was het die dag niet
prettig en daarbij is de situatie thuis anders dan normaal. Wat er thuis precies
aan de hand is, komen we later, beetje bij beetje, te weten.
Raaf is niet het type dat zich
bangelijk opstelt. Hij heeft iets doortastends en beschikt bovendien over een
interessant gevoel voor humor. Hij is ook een verzamelaar van weetjes. Die ventileert
hij te pas en te onpas op een droogkomische manier. De taal van dit donkere
jeugdverhaal voegt zich moeiteloos in de traditie van de ‘noir’: no nonsense,
geen versieringen.
De schrijfster heeft een stoere jongen neergezet. Zij legt de nadruk op
de tocht door de nacht en de verwikkelingen waarin Raaf terecht komt. De
personen die hij ontmoet en zijn vader en moeder zijn nogal vlak beschreven.
Dit is vooral een actie-verhaal. De meest prangende problemen van Raaf, het
plotselinge vertrek van zijn moeder en het getreiter op school door een zekere
Benni, sluimeren onder zijn vooral praktische gedachtegangen.
Er zit vaart in het verhaal tot
bijna aan het einde. Je blijft ernaar benieuwd of de dwaaltocht een gunstige
afloop zal krijgen. De moeder van Raaf is door de auteur zo neergezet dat zij in
figuurlijke zin de weg een beetje kwijt lijkt te zijn. Waarmee Toen Raaf
links afsloeg een actueel gegeven aantipt: het minder vanzelfsprekend worden
van een solide gezinssituatie. Het blijkt dat ook stoere jongens een moeder
nodig hebben.
Evelien
De Vlieger, Karst-Janneke Rogaar: Toen Raaf links afsloeg, Querido, Amsterdam
2022, 125 p. : ill. ISBN 9789045127811. Distributie L&M Books
© 2024 | MappaLibri