Emilie Dewitte debuteert met de
bundel Werk. Het is een bescheiden
maar bijzonder fraai uitgegeven boekje met korte, bevattelijke teksten. Soms
zijn die nogal prozaïsch van aard, maar in de meeste gevallen weet Dewitte met
een treffend beeld en een fraaie formulering de lezer extra te raken. Die
kwaliteiten hangen samen met haar beheersing van taal en ritme maar ook met
haar opmerkelijk observatievermogen. Zo combineert de dichter indrukken met
associaties, en vaak laat ze die intuïties talig vatten in onaffe zinnen.
De meeste
gedichten zijn uit het leven gegrepen, met algemeen herkenbare situaties en
emoties. Het ik is bijzonder gevoelig voor de reacties van anderen; die bepalen
mee de manier waarop iemand zijn of haar identiteit invult. Die kwetsbaarheid
is echter nauw verweven met clichébeelden en met macht. Vaak uit zich dat in
onbegrip, met personages die elkaar niet begrijpen of een communicatie die mank
loopt. In veel gevallen lijkt het veeleer dat personages naast elkaar leven,
dat ze zich niet eens bewust zijn van dat bestaan. Tegenover die ‘oneigenlijke’
vorm van bestaan stelt de dichter resoluut haar drang naar authenticiteit en
persoonlijkheid. Ze is zich bewust van de vervreemding waaraan ook zij
onmiskenbaar onderhevig is: willen voldoen aan de verwachtingen van anderen, aan
maatschappelijke rolpatronen, aan een zelfbeeld dat geconstrueerd is en zich
als vanzelfsprekend en onontkoombaar aandient. Het besef van plicht en werk
zijn daarvan opvallende uitingen.
Die sfeer wordt
subtiel aangebracht. Er is de routine, de onnadenkende automatische vorm van
handelen en denken, die bij nader toezien nefast is voor het individu. En
daartegenover is er de haast romantische droom van vrijheid, het kiezen van een
eigen pad, ook als dat indruist tegen wat anderen verwachten. Dat alternatief
wordt in deze bundel veelvuldig geassocieerd met de natuur en het landschap,
het buitenleven dat blijkbaar in scherp contrast staat met het leven
binnenshuis. Hier is volop ruimte voor idyllische beelden, voor een verhevigde
waarneming, een grote zintuiglijkheid en lichamelijke intensiteit. Het ik is
zich in deze omgeving sterk bewust van haar eigen kwetsbaarheid, maar tegelijk
manifesteert zich ook een grote wil om te veranderen, een vastberadenheid die
aanzet om voort te doen. Die boodschap wordt in deze bundel voortdurend
uitgedragen en weegt op tegen de frustraties die elders opgeroepen worden. Toch
blijft uiteindelijk alle engagement wel sterk cirkelen rond die persoonlijke,
haast intieme sfeer. In die zin is dit een schoolvoorbeeld van intimistische
lyriek die vooral de eigen kleine wereld uitvergroot. Sfeervol en beeldend,
maar soms ook een tikkeltje narcistisch.
Emilie Dewitte:
Werk. Gedichten, Pelckmans, Kalmthout 2022, 69 p. ISBN 9789464018141
© 2024 | MappaLibri