Met De nachten van Hofman
biedt Willem van Zadelhoff je een inkijk in de wereld van het toneel.
Hoofdfiguur Max Hofman, die na een succesvolle carrière als acteur gekozen heeft
voor het meer lucratieve televisiewerk in Nederland, keert op vraag van zijn
vroegere regisseur die zelf ook aan een comeback toe is, terug naar Antwerpen
om er naast zijn ex Tanja de hoofdrol ter spelen in De meeuw van Tsjechow. Voor Van Zadelhoff de gelegenheid uiteraard
om een aantal ideeën en bedenkingen te noteren rond het acteren en de impact
ervan op de acteurs: ‘Acteren is controle over je lichaam en je stem hebben,
maar vooral over je emoties. Niet meer en niet minder. Een acteur is als hij op
het toneel staat geen mens, maar een instrument. Een lichaam en een stem. Daar
moest je het mee doen.’ En verder, als blijkt dat Hofman zijn emoties dan toch
niet volledig kan wegcijferen: ‘Wat dat het ultieme lot van een acteur? Dat er
geen weg meer terug was naar jezelf?’ Hofman gaat allengs duidelijker beseffen
dat de wereld van het toneel een schijnwereld is, ‘schijn en werkelijkheid. Dag
en nacht. Uiteindelijk gaan die dingen allemaal door elkaar lopen en is niets
meer werkelijkheid.’ Mede door de confrontatie met zijn ex en haar nieuwe
geliefde komt Hofman tot het besef dat hij in het reine moet komen met zijn
verleden. Op dit verhaalniveau vlecht Van Zadelhoff, binnen een afgemeten spel
van flashbacks en momenten die weer naar het nu verwijzen, twee verhaallijnen
ineen. Hofman blijkt dan toch nog geen afstand te hebben genomen van zijn ex.
Meer nog: hij neemt wraak op haar minnaar. Of althans: daar lijkt het op, want
in het spel van werkelijkheid en verbeelding blijft het onduidelijk of hij de
minnaar ook daadwerkelijk heeft omgebracht. Al even boeiend en intrigerend is
de Vatersuche van Hofman, geconcentreerd rond de vraag of hij een bastaardkind
is en of zijn vader door de minnaar van zijn moeder is omgebracht. De roman
speelt zich af in 2012, zo blijkt uit de dagboeknotities die Hofman zou moeten
bijhouden op vraag van een bevriende uitgever. In de terugblik op het verleden,
ook waar het om de wereld van het toneel gaat, tekent Van Zadelhoff daarnaast
een mooi beeld van hoe het er eertijds aan toeging in het wereldje van
toneelspelers. En zo kan het voor de lezer een aardige bijkomstigheid bieden te
ontraadselen wie nu precies wie is (geweest). De nachten van Hofman is door de verzorgde stijl en de schijnbaar
achteloos neergezette ideeën die tot nadenken stemmen, een roman die uitstijgt
boven het niveau van de gemiddelde Nederlandstalige roman.
Amsterdam: Atlas/Contact, 2015, 190 p. ISBN
9789025444785
© 2024 | MappaLibri