Een bepaald idee van de wereld

Met Een bepaald idee van de wereld draagt Italiës succesauteur Alessandro Baricco eigengereid en geestig bij aan de alomtegenwoordige tendens van het lijstjes maken. Zo bundelt hij nu zijn top vijftig, die een jaar lang wekelijks in de linkse krant La Repubblica verscheen. Een bepaald idee van de wereld is geen overzicht van de beste boeken ooit, maar van die boeken die Baricco de laatste tien jaar las.
Baricco’s selectie bevat toevallige ontdekkingen, boeken waarvoor hij tevoren geen tijd vond of door anderen gesuggereerde titels. Dat de wind er geen vat op krijgt (1988) las Baricco op aanraden van een scenarioschrijver. De roman van Richard Brautignan is hemels licht en droef, maar van een droefheid die nooit zo aanvoelt. Volgens Baricco zijn scenarioschrijvers overigens de ideale tipgevers, al schrijven ze zelf doorgaans slechte boeken. Een ‘spectaculaire uitzondering’ is William Goldmans The Princess Bride (1973), een erg meeslepende roman over een fictief boek. De scenarist Goldman omschrijft het zelf als ‘het boek dat hij op zijn tiende fantastisch zou hebben gevonden als zijn vader bij het voorlezen de vervelende stukken had overgeslagen’.
Keuzes, lijstjes… ze zeggen minder over de gelezen werken dan over de lezer Baricco en misschien ook over Baricco als auteur. Zo had hij graag zelf Storia delle idee del calcio (‘Geschiedenis van het denken over voetbal’ van sportjournalist Mario Sconcerti) geschreven. De geschiedenis van de tactische mutaties van het voetbal is boeiend leesvoer. Het voetbal is immers, net zoals elk spel, een mini-uitvoering van het leven. Open: een autobiografie is een al even grote aanrader, omdat die de duivelse snelheid en de primitieve precisie van Agassi op en naast het tennisveld verwoordt (niet Agassi zelf, maar de met de Pulitzerprijs bekroonde journalist J. R. Moehringer schreef het boek).
Baricco’s modellen beperken zich geenszins tot boeken. Hij beweerde eerder al te behoren tot de eerste generatie auteurs die opgroeide met het rabiate spelritme van McEnroe en dat van videogames, maar binnen de literatuur prijst hij J.M. Coetzee aan. In ongenade getuigt van de gemene, sarcastische en wrede intelligentie van de Zuid-Afrikaanse auteur, die uiterst precies een landschap kan beschrijven. Van Charles Dickens beweert Baricco dat de personages op zich prachtig zijn, maar dat de romans niet overtuigen. Zware tijden is Dickens’ minst slechte. Toch moet je die lezen, in de Italiaanse editie weliswaar. Die editie bevat namelijk een magistraal maar kort essay van George Orwell, dat een genadeloze kritiek op het oeuvre van Dickens levert én een mateloze bewondering voor de auteur en zijn werk verraadt.
Een bepaald idee van de wereld doet de lezer nog 44 andere inspirerende werken ontdekken. Verbeeldingskracht, precisie, vertelritme, humor, ironie en cynisme zijn daarbij de belangrijkste selectiecriteria.


Alessandro Baricco, Een bepaald idee van de wereld, De Bezige Bij Amsterdam, 2014, 237 p., € 18,9. ISBN 9789023486633. Vert. van: Una certa idea di mondo door Manon Smits. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

© 2024 | MappaLibri