12+ - Dit boek gaat over een bekering, wellicht zelfs een
driedubbele. Bekeringsverhalen zijn zelden genuanceerd, meestal zwaar
moralistisch en werken graag met een vette tegenstelling. In Geest gaat het om het leven mét en het
leven zonder bereik, en, om het overzichtelijker te maken: het leven in het
indrukrijke en in relationeel opzicht oppervlakkige Amsterdam en het warme
(Schotse) plattelandsdorpje in een overweldigende natuur.
Over de titel doet Remmerts de
Vries niet moeilijk, die is meteen helder. Hoofdpersoon Jochem heeft als
achternaam Van Geest en is een echte bleekneus, samen levert hem dat op social
media en in ‘gesprekken’ de naam Ghost op. Hijzelf interpreteert dat in het
geheel niet symbolisch, het is gewoonweg de naam die hij heeft in wat hij ziet
als de echte wereld. De wereld van zijn ouders, lezende en tv-kijkende mensen,
en de feiten aanlerende school, ja, dan heb je het over de ándere wereld. Een
echt gesprek voert hij niet, het leven bestaat uit het zo snel mogelijk op
filmpjes vastleggen wat er gebeurt en het in sneltreinvaart chatten en foto’s
leveren, liefst zo geestig en ad rem mogelijk, ook als je ‘vriend’ vlak naast
je staat. ‘Wat is echt? En wat is onecht?’ zijn voor Jochem dus geen moeilijke
vragen: de echte wereld is die van het internet.
Deze wereld van Jochem zet de
auteur trefzeker neer. Je ziet hem verwilderd opkijken van zijn smartphone (als
op een foto van Ritzo ten Cate) zodat hij net niet gegrepen wordt door een
taxi, je ziet die chattende en filmende vriendengroep op skeelers voor je. Maar
al snel komen de clichés het verhaal binnen: de dreiging van het opnieuw
blijven zitten, het stuntelen bij het reëel omgaan met een meisje. Jochems
ouders zitten in een crisis, een scheiding dreigt. Het is een motief dat de
schrijver ook al onderzocht in Tijgereiland
en dat in dit boek tot een climax komt in het verhaal van de enige Amsterdamse
vriend die Jochem zal overhouden: Marty.
De ommekeer is even rechtlijnig
als zonneklaar. Jochems ouders emigreren simpelweg naar Schotland, en redden zo
hun huwelijk, en Jochem. Wifi heeft het nieuwe huis niet, waarom zou je ook, je
kunt gewoon even bij elkaar langs. Jochem moet eerst geweldig afkicken (hij is
letterlijk een dag of vijf doodziek), maar dan maakt hij echte vrienden, hij
gaat zelfs een echt spel spelen (voetbal), de natuur in, hij krijgt kleur op
zijn gezicht, hij schrijft brieven. Hij herneemt de vragen ‘Wat is echt? En wat
is onecht?...Kijk, daar loopt hij weer, Jochem van Geest. Inmiddels heet hij
Bob.’ De mensen daar dopen hem Bob omdat Jochem niet uit te spreken is.
Het is voor de lezer
dan al volkomen duidelijk, toch moet er nog een lang gesprek (een oude truc uit
de filosofie!) tussen Jochem en Marty volgen, waarin ze expliciteren hoe
armoedig het oude leven was, dat jongens bij voorbeeld helemaal niet met elkaar
praatten. Het oude computerleven is de droomwereld geworden, waaruit hij is
ontwaakt
Ja,
het is een echte Daan Remmerts de Vries, waar hij zijn geliefde thema: de
botsing tussen werkelijkheid en fantasie, nog eens uitwerkt. Maar helaas dus
veel te expliciet. Er wel ook heel veel zinnetjes in als: ‘Dit gebeurt niet
echt/Dit alles gebeurt niet echt’ of ‘Het heeft niets te maken met hoe het in
werkelijkheid is…’ of ‘De echte wereld…die dus blijkbaar nog bestaat’. Of jonge
lezers er in mee zullen gaan, is de vraag. De lofzang op het dorpsleven is wel
erg braaf en voor het omgaan met rouw kun je beter een boek van Erna Sassen
lezen. De ‘brieven’ aan Jochems dode zus Jodi zijn niet erg cool (een nieuw
woord voor Jochems Schotse vrienden!). Wel biedt hij, getrouw aan zijn
literatuuropvatting, troost en de idee dat geluk mogelijk is. Op een unhappy
end van een jeugdboek zul je deze schrijver niet betrappen.
Daan Remmerts de Vries: Geest, Querido,
Amsterdam, 2017, 272 p. ISBN 978 9045120935. Distributie: WPG Uitgevers
© 2024 | MappaLibri