Dagelijks werk. Een schrijversleven

Dagelijks werk is de literaire autobiografie van de onlangs overleden schrijfster Renate Dorrestein (1954-2018). Ze leidt haar autobiografie in, zoals ze zo vaak in haar romans deed: een mens is bezig zijn dagelijkse leven te leven en plots duikt onverhoeds een ongerief uit het vooronder op. In haar geval laat dat ongerief een leven vol perspectieven met een klap definitief tot het verleden behoren. Terwijl ze de laatste hand legt aan haar nieuwste roman De reddende engel (nog te verschijnen) en er zich alvast een idee voor een nieuw boek aandient, wordt er slokdarmkanker bij haar vastgesteld. Ze besluit zich niet te laten opereren, dat is ‘nogal een investering met tamelijk gering rendement’ en laat zich alternatief behandelen, in de hoop dat het haar wat extra levenstijd zal gunnen. Tevergeefs gehoopt, deze kanker liet zich niet behandelen.
 
Verder werken aan de pas in de steigers gezette nieuwe roman, wetende dat ze hem nooit tijdig af zou hebben, was niet op te brengen. In plaats daarvan begint ze de papierhandel die ze in de loop van haar carrière verzameld had, op te ruimen. En dan die computer, waarop een waar ‘schaduwoeuvre’ stond van teksten die nooit gepubliceerd zijn geraakt. En aldus, schoon schip makend in het aanschijn van de dood, kwam een ‘overzicht van tien jaar schrijven’ binnen haar bereik. Dorrestein zette zich aan het lezen en selecteren, het resultaat is Dagelijks werk.
 
Eerder dan een ‘schaduwoeuvre’ is het een ‘oefenoeuvre’ stelt ze gaandeweg zelf vast, van artikelen, brieven, lezingen en stukjes allerhande waarin ze de thema’s exploreert die later in haar romans worden uitgewerkt. Ze laten zien waar haar ‘schrijverschap vandaan is gekomen en in welke maatschappelijke omstandigheden het wortelt.’ Dagelijks werk samenstellen was de grondstoffen exploreren die geleid hebben tot meer dan veertig boeken, waarvan de recensenten keer op keer zouden vaststellen dat het weer ‘een echte Dorrestein’ was.
 
Vijfendertig stukken, niet eerder in boekvorm gepubliceerd, vrij intuïtief geselecteerd met het doel om het dagelijks schrijversleven toe te lichten en ‘iets te laten zien van de geboorte van de schrijfster die [ze is] geworden’. Elke tekst krijgt een context in een inleidend ‘verhaaltje’. Soms zijn de verhaaltjes als context uitgebreider en lezenswaardiger dan de tekst de ze becommentariëren, want er zijn bijvoorbeeld ook een paar zakelijke mails of korte reacties op een of ander incident opgenomen, die op zich niet zo veel om het lijf hebben. Maar als ‘oefenstukjes’ ervaar je de teksten niet, ze laten een auteur met spirit en bijzonder veel metier zien, en lezen zeer aangenaam. Ze bevestigen vooral het beeld van de schrijfster die je via haar oeuvre kent.
 
Renate Dorrestein: Dagelijks werk. Een schrijversleven, Podium, Amsterdam 2018, 298 p. ISBN 9789057599132. Distributie Elkedag Boeken 

© 2024 | MappaLibri