Driehoek / Vierkant

3+ - Jon Klassen (Het donker met Lemony Snicket en het drieluik Deze hoed is niet van mij, Ik wil mijn hoed terug en We hebben een hoed behoeft nog maar weinig introductie. In de vormentrilogie die de Canadese illustrator maakt samen met auteur Mac Barnett verschenen recent twee delen, Driehoek en Vierkant. De boeken vallen meteen op door hun vierkante vormgeving met dik karton. Op de woordloze cover prijkt telkens de hoofdrolspeler, respectievelijk Driehoek en Vierkant - echte blikvangers!
 
Driehoek vertelt het verhaal van Driehoek, wie de lezer leert kennen in zijn driehoekig huis met driehoekige voordeur, waar een kadertje aan de muur prijkt waarop een driehoek is te zien. Zijn smalle beentjes en lage oogjes geven zijn verschijning iets aandoenlijks, al zullen we Driehoek snel genoeg leren kennen als een deugniet. Hij legt namelijk een hele tocht af om een geniepig grapje uit te halen met Vierkant. Van een woordeloze bladzijde halverwege het verhaal spat de confrontatie af als de ogen van Vierkant vol dreiging lopen, waarna de terugtocht als een achtervolging wordt ingezet. Wat volgt, is een hilarisch ongelukje - of was dit werkelijk Vierkants plan? Het verhaal wordt afgerond, maar de vertelstem zoekt als afsluiter interactie op met de lezer.
 
Opvolger Vierkant toont ons de dagelijkse activiteit van Vierkant, die tijdens zijn werk - blokken van de grot naar de stapel op de heuvel dragen - onderbroken wordt door de zwevende Cirkel, die hem voor een geniaal beeldhouwer aanziet: ‘Dit beeld is prachtig,’ zei Cirkel. ‘Het lijkt precies op jou!’ De stumper wordt opgedragen om een sculptuur naar haar evenbeeld te maken, een taak waar hij zich met de moed der wanhoop van probeert te kwijten (‘Cirkel is perfect, dus het beeld moet ook perfect zijn’). Maar met hamer en beitel blijkt Vierkant niet zo goed uit de voeten te kunnen, en midden de brokstukken en een regenbui valt hij op zijn zijkantje van uitputting in slaap, wanneer de volgende ochtend vroeg Cirkel de vrucht van zijn arbeid komt inspecteren...
 
Klassen en Barnett beheersen perfect het de kunst van het (niet) vertellen en het verhaalritme. Zeker in het geniale Driehoek, waar de lineariteit van het landschap - dat verandert van driehoekige rotsen over grillige vormen naar een vierkante omgeving en terug - het effect van de achtervolging versterkt, zit het tempo helemaal goed. Maar ook de droge tekst die de ongemakkelijkheid al dan niet beschrijft van de situaties waarin Vierkant terechtkomt en de lezer telkens op het einde de mogelijkheid biedt om een gesprek aan te knopen, is een knappe verwezenlijking.  
 
Klassen vindt het makkelijker om emoties tot hun recht te laten komen op dieren of abstracte vormen dan mensen. Hij illustreert met behulp van digitale tools, vertrekt van grote vlakken waar hij nadien details aan toevoegt en past ook met de computer de kleuren aan. Zijn palet is het tegengestelde van uitbundig, met veel vlekkerige grijstinten, roestbruin en zandkleuren. De oneffenheden zorgen voor leven en nuance in de abstracte vormen. Natuurlijk staat of valt het succes van het verhaal en de hoofdpersonages met hoe de lezer hun gevoelens interpreteert. De droge tekst in combinatie met de veelbetekenende blikken van vooral Driehoek sorteren bij een ruim publiek ongetwijfeld een hilarisch effect. In een YouTubefilmpje met Klassen zie je heel goed hoe het verplaatsen van de pupillen in een figuur (in het filmpje een hond) een heel andere interpretatie van de gevoelens oproept.

Benieuwd hoe Barnett en Klassen de cirkel rond zullen maken in het voorjaar van 2019, als Cirkel verschijnt en de drie personages samen de reeks afronden.
 
Mac Barnett, Jon Klassen: Driehoek, Gottmer, Haarlem 2017, 48 p. : Ill. ISBN 9789025767464. Vertaling van Triangle door J.H. Gever. Distributie L&M Books

Mac Barnett, Jon Klassen: Vierkant, Gottmer, Haarlem 2018, 40 p. : ill. ISBN 9789025768881. Vertaling van Square door J.H. Gever. Distributie L&M Books

© 2024 | MappaLibri