Het aanbidden van Louis Claus

Het aanbidden van Louis Claus is de debuutroman van Helena Hoogenkamp. Toch zou je niet direct zeggen dat dit boek een eersteling is. Hoogenkamp schreef eerder poëzie en maar liefst tien toneelstukken en vooral dat laatste is terug te zien in haar roman. Niet alleen heeft het boek een strakke compositie met vier delen, er wordt ook veel getoond in plaats van verteld. Zo heeft het boek veel korte, maar betekenisvolle dialogen, maar naar de gevoelens van de personages blijft het gissen. Dat maakt Het aanbidden van Louis Claus een interessant boek dat echter niet gemakkelijk is te interpreteren.  

Het eerste deel van het boek speelt zich af in 2003 en draait om een groep veertienjarigen die vooral bezig zijn met seks, drank en drugs. Onder hen bevindt zich hoofdpersoon Carla en haar vriend Louis. Doordat Carla veel tijd doorbrengt in het huis van Louis’ ouders wordt de tegenstelling tussen de beide gezinnen duidelijk. Carla is misschien wat te vaak te gast bij Louis’ ouders, maar dat is niet zo gek gezien de wat kille verhoudingen bij haar thuis. Tekenend is bijvoorbeeld de scène waarin besloten wordt dat Carla een spiraal krijgt. De veertienjarige Carla blikt terug op dit moment met de volgende woorden:
 
‘Verleden winter toen mijn spiraal werd gezet, was het zo koud dat mijn adem in wolkjes voor mijn gezicht bleef hangen. Tijdens een ontbijt waarbij het buiten nog donker was, vroeg mijn vader of ik al seksueel actief was. […] “Seksueel actief?” herhaalde ik, met mijn gezicht haast tegen het krantenpapier. “Omdat het me tijd lijkt voor een koperspiraal,” zei papa. “De pil veroorzaakt kanker. Je zus heeft er ook een.”’  
 
Carla stemt in, maar misschien eerder omdat ze weet dat ze eigenlijk weinig keus heeft. Deze scène is ook tekenend omdat Carla later in boek vaker – ook op het gebied van haar vruchtbaarheid – een speelbal lijkt van de personages om haar heen. In het volgende deel dat zich vijftien jaar later afspeelt, blijkt namelijk dat er in 2003 veel meer heeft gespeeld dan uit eerste deel blijkt. Wat precies laat ik in het midden.
 
Als Carla Louis weer tegenkomt blijkt het verlangen naar hem weer net zo sterk als toen, met alle gevolgen van dien. Het derde deel van het boek draagt niet voor niets de benaming ‘Echo’. Steeds meer blijkt hoe Carla naar een plek zoekt waar ze thuis kan zijn, naar geborgenheid. Daarvoor is zij steeds weer bereid concessies te doen aan haar vader, aan Louis en aan Destiny. Ik zou Het aanbidden van Louis Claus aan de ene kant te kort doen als ik het een coming-of-age-roman zou noemen, want er zit zoveel meer in. Aan de andere kant is de term niet toereikend omdat Carla zelfs tegen het einde van het boek nog geen geestelijke volwassenheid heeft kunnen bereiken:
 
‘Maar wat wij doen, lieve Louis, is geen kiezen. Wij laten het erop aankomen tot het uit elkaar spat en doen vervolgens alsof het nooit anders had kunnen gaan.’
 
Chapeau aan Helena Hoogenkamp die dit verhaal subtiel, maar met vaste pennenstreken heeft neergezet.
 
Helena Hoogenkamp: Het aanbidden van Louis Claus, De Bezige Bij, Amsterdam 2021, 213 p. ISBN 9789403101415. Distributie Standaard Uitgeverij

© 2024 | MappaLibri