Poëzie

BOEKEN NR. 4, APRIL 2023

Emilie Dewitte: Werk. Gedichten

door Dirk De Geest

Emilie Dewitte debuteert met de bundel Werk. Het is een bescheiden maar bijzonder fraai uitgegeven boekje met korte, bevattelijke teksten. Soms zijn die nogal prozaïsch van aard, maar in de meeste gevallen weet Dewitte met een treffend beeld en een fraaie formulering de lezer extra te raken. Die kwaliteiten hangen samen met haar beheersing van taal en ritme maar ook met haar opmerkelijk observatievermogen. Zo combineert de dichter indrukken met associaties, en vaak laat ze die intuïties talig vatten in onaffe zinnen.  

De meeste gedichten zijn uit het leven gegrepen, met algemeen herkenbare situaties en emoties. Het ik is bijzonder gevoelig voor de reacties van anderen; die bepalen mee de manier waarop iemand zijn of haar identiteit invult. Die kwetsbaarheid is echter nauw verweven met clichébeelden en met macht. Vaak uit zich dat in onbegrip, met personages die elkaar niet begrijpen of een communicatie die mank loopt. In veel gevallen lijkt het veeleer dat personages naast elkaar leven, dat ze zich niet eens bewust zijn van dat bestaan. Tegenover die ‘oneigenlijke’ vorm van bestaan stelt de dichter resoluut haar drang naar authenticiteit en persoonlijkheid. Ze is zich bewust van de vervreemding waaraan ook zij onmiskenbaar onderhevig is: willen voldoen aan de verwachtingen van anderen, aan maatschappelijke rolpatronen, aan een zelfbeeld dat geconstrueerd is en zich als vanzelfsprekend en onontkoombaar aandient. Het besef van plicht en werk zijn daarvan opvallende uitingen.  
 
Die sfeer wordt subtiel aangebracht. Er is de routine, de onnadenkende automatische vorm van handelen en denken, die bij nader toezien nefast is voor het individu. En daartegenover is er de haast romantische droom van vrijheid, het kiezen van een eigen pad, ook als dat indruist tegen wat anderen verwachten. Dat alternatief wordt in deze bundel veelvuldig geassocieerd met de natuur en het landschap, het buitenleven dat blijkbaar in scherp contrast staat met het leven binnenshuis. Hier is volop ruimte voor idyllische beelden, voor een verhevigde waarneming, een grote zintuiglijkheid en lichamelijke intensiteit. Het ik is zich in deze omgeving sterk bewust van haar eigen kwetsbaarheid, maar tegelijk manifesteert zich ook een grote wil om te veranderen, een vastberadenheid die aanzet om voort te doen. Die boodschap wordt in deze bundel voortdurend uitgedragen en weegt op tegen de frustraties die elders opgeroepen worden. Toch blijft uiteindelijk alle engagement wel sterk cirkelen rond die persoonlijke, haast intieme sfeer. In die zin is dit een schoolvoorbeeld van intimistische lyriek die vooral de eigen kleine wereld uitvergroot. Sfeervol en beeldend, maar soms ook een tikkeltje narcistisch.  
 
Emilie Dewitte: Werk. Gedichten, Pelckmans, Kalmthout 2022, 69 p. ISBN 9789464018141

deze pagina printen of opslaan