Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2024

Daan Remmerts De Vries, Douwe Dijkstra (ill.): Over goden en mensen. De mooiste Griekse mythen herverteld

door Erick Kila

9+ - Tegenwoordig zijn religies met één god toonaangevend in de wereld van de gelovige medemens. Van de hedendaagse grote godsdiensten heeft alleen het hindoeïsme een familie van goden. In de oudheid lagen de kaarten anders. Zo was het bovennatuurlijke domein van de oude Grieken een systeem van verhalen, personificaties en meerdere goden. Het verschafte de mensen verklaringen voor zaken waar men niet direct vat op had. De verhalen, mythen en sagen die voor een consistente en samenhangende verheldering zorgden van de verschijnselen en wonderen van het menselijk bestaan in het antieke Griekenland kennen we als de ‘Griekse mythologie’.
 
In Over goden en mensen. De mooiste Griekse mythen herverteld doen schrijver Daan Remmerts De Vries en illustrator Douwe Dijkstra een poging om de Griekse godenwereld levendig voor jongeren te beschrijven. Vooral de relatie van goden met al dan niet gewone stervelingen in het Griekenland van de oudheid wordt behandeld. Het boek, waarmee je iemand de hersens in kan slaan, is groot en groots vormgegeven. De kleurenplaten van Dijkstra nodigen uit tot verdwalen in de afgebeelde scenes en zitten vol met interessante en vaak humoristische details. Er is ook voldoende tekst. Dit boek zit eigenlijk tussen een prentenboek en een leesboek in.
 
Remmerts De Vries bedient zich van een soort ‘tof’ taalgebruik. Het leunt tegen de taal van het schoolplein aan. Soms is het wat te veel. Zo komt oppergod Zeus, toch niet de minste, herhaaldelijk als een wat simpele geilneef uit de verf. Wie zich, buiten dit boek, meer inleeft in de materie zal snel beseffen dat de goden juist een ernstig te nemen richtsnoer waren in het dagelijks bestaan van de oude Grieken. Ondanks het popi-sfeertje waarvan de tekst in Over goden en mensen is doordrongen, is deze hervertelling de moeite waard. De kracht van de gekozen verhalen blijft overeind. Jongeren kunnen zich gemakkelijk identificeren met de lotgevallen van Orpheus, Eurydice, Midas, Sisyphos, Zeus en vele anderen.
 
Het boek kan zeker een aanleiding zijn voor een discussie over de oorsprong en waarde van het fenomeen godsdienst. Tegenwoordig worden immers gevaarlijke tegenstellingen tussen sommige landen mede door religie aangewakkerd. Jongeren mogen zich daar best bewust van zijn. De mythen en sagen hebben hun sporen natuurlijk ook achtergelaten in de taal en de moraal van het heden. Te denken valt aan een ‘Tantaluskwelling’ en ‘Sisyfusarbeid’. Een besef van goed en kwaad zoals wij dat kennen, was in de Griekse mythologie al ruim voor handen. Het komt bijvoorbeeld fraai tot uiting in het verhaal van Philemon en Baucis. Zeus bezoekt incognito de mensenwereld om te ervaren hoe de mensen omgaan met de armen en minder bedeelden. Nou, hij komt echt van een kouwe kermis thuis. Alleen twee in armoe levende oudjes (Philemon en zijn vrouw Baucis) geven spontaan blijk van mededogen en medemenselijkheid.
 
Op de berg Olympos (ten zuidwesten van Thessaloniki) worden tegenwoordig geen goden aangetroffen. De Griekse godenwereld is allang verhuisd naar boeken. Ook dit jeugdboek draagt een steentje bij aan het behoud van een tot de verbeelding sprekend cultureel erfgoed.
 
Daan Remmerts De Vries, Douwe Dijkstra: Over goden en mensen. De mooiste Griekse mythen herverteld, Lannoo, Tielt 2024, 123 p. : ill. ISBN 9789401497701

deze pagina printen of opslaan