Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2025

Malachy Tallack: die mooie atlantische wals

door Erick Kila

Achter het onaanzienlijke kan een wereld schuilgaan. Zo zijn er bijvoorbeeld schilders die een rangschikking van simpele flesjes en potjes verheffen tot een samenballing van gevoel. Lijnvoering, verfbehandeling en talent voor het poëtische kunnen van het doodgewone iets bijzonders maken. Malachy Tallack (1980) woonde op Shetland en woont nu in de buurt van Edinburgh. Zijn nieuwste roman, die mooie atlantische wals, speelt zich af in de nabijheid van Shetlands hoofdstad Lerwick. In een dunbevolkt gebied woont de 62-jarige Jack Paton. Hij is alleen en sukkelt min of meer tevreden door een stil bestaan.
 
Tallack, behalve schrijver ook muzikant en singer-songwriter, laat uit dit weinig spectaculaire gegeven iets ontstaan dat het onbeduidende overstijgt. Maar het duurt wel even. Wij hebben hier namelijk te maken met een geval van ‘slow fiction’. Waar Tallack een tamelijk sober soort proza hanteert -- zo hebben de boektitel en de hoofdstuktitels zelfs geen hoofdletters -- permitteert hij zich op het gebied van de structuur van zijn roman meer. Er is een afwisseling van getitelde hoofdstukken, die op de voorgeschiedenis van Jack betrekking hebben, met genummerde hoofdstukken, waarin het gaat om Jacks wederwaardigheden in het heden. Bovendien is de roman doorschoten met liedteksten in handschrift.
 
Het vergt een tijd lekker ‘slow’ doorlezen voordat de bedoeling van een en ander duidelijk wordt. Een straf is dat niet. Tallack slaagt erin om een waarachtig beeld van het leven op een eenzame ‘croft’, een boerderijtje dat is omgeven door oeroude stapelmuren, te schetsen. De liefdevolle vertaling van Jeske van der Velden draagt ook zeker bij aan het leesgenot. Voor het grootste deel van het boek geldt dat de lezer in afwachting is. Er zweeft een onopgelost raadsel boven Jacks lotgevallen. Het komt voort uit het verleden, waarin zijn ouders en oudoom een belangrijke rol spelen. In de hoofdstukken met titel kruipt het verleden subtiel naar het heden toe.
 
De handgeschreven songteksten in het Engels zijn het resultaat van Jacks passie voor countrymuziek en liedjesschrijven. Zijn gemijmer over het troostrijke van countrymuziek, zijn suffige parttime baantje en zijn geklus in en om de boerderij, zijn de weinige zaken die zijn persoonlijkheid kleuren. Maar op een gegeven moment gebeuren er kalmpjes dingen die invloed gaan uitoefenen op Jacks eenvoudige bestaan.
 
Malachy Tallack projecteert zijn eigen liefde voor countryachtige muziek en zijn bezigheid als musicus slim op zijn hoofdpersonage Jack. Onvervuldheid, heimwee, noodlot, de poëzie van het landschap: het zit in country en folk maar ook in het leven van een bewoner van Shetland. In dat leven spelen onontkoombaar de eenzaamheid, de ruige natuur en de zee een rol. Een van Jacks liedjes heet ‘The Atlantic Waltz’. Het gaat over de zee die je dwingt tot meebewegen, als in een soort wals. Een metafoor die een brede betekenis heeft. Op You Tube is een uitvoering van het lied door de band van Tallack te vinden.
 
die mooie atlantische wals is een integere roman waarin het gevoelige iets onder de oppervlakte van de gang der dingen ligt. Wie meebeweegt met dit proza zal het ervaren. Een feest voor de fijnproever.
 
Malachy Tallack: die mooie atlantische wals, Arbeiderspers, Amsterdam 2024, 255 p. ISBN 9789029552820 Vertaling van that beautiful atlantic waltz door Jeske van der Velden

deze pagina printen of opslaan