Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 4, APRIL 2025

Alexander Kielland Krag: Beetje angstig dat is alles

door Henk van Viegen

15+ - Hij heeft een heel sterk gevoel van misselijkheid, nagenoeg altijd zonder te hoeven overgeven. Het hart hamert hevig in zijn borst. De borst voelt mistig aan. Het begint te regenen in zijn borst. Het dondert onder zijn ribben. Er bliksemt iets in zijn borst. De hele apotheek staat in brand. Regenbuien spoelen door zijn hoofd en minirivieren stromen uit zijn ogen. Hij voelt kleine druppeltjes prikken tegen zijn skelet.
 
Dit is maar een kleine bloemlezing. Op allerlei manieren omschrijft de ik-figuur van dit verhaal, de 17-jarige Casper, uiterst precies hoe lichámelijk angst is. En ook hoe bizar: die angst is er zomaar, opeens, totaal onverwacht. Hetzelfde geldt voor het eind van een aanval: van het ene op het andere moment ben je gewoon weer je opgeruimde zelf die loopt te geinen met je vrienden. Tijdens voetbal en met keten op feestjes. Caspers leven bestaat ineens uit een vroeger en een nu.  
 
Een tweede aspect is uiteraard wat er gebeurt met je zelfbeeld. Niet alleen verbaas je jezelf (ik ben toch niet gek?), maar ook met je vrienden (wat is er met Casper?). Casper doet z’n uiterste best om te maskeren wat er speelt en het met iemand van zijn vrienden delen durft hij bijna een boek lang niet. Hij schaamt zich ook voor zijn medicijnen-voor-de-geest. Tot hij het vertelt aan de enige vriendin van zijn groep, Lea, vooral omdat die weet wat er met iemands brein kan gebeuren: zij heeft een suïcidale broer. En pas in het slot ook aan zijn twee hartsvrienden Oliver en Aksel, ‘alsof ik een misdrijf opbiecht’.  
 
Wel durft Casper zijn angst al vrij snel enigszins te bespreken met zijn vader, die hem naar de huisarts stuurt. Deze vriendelijke man zal hij later nog eens bellen tijdens een crisismoment. Bij de psycholoog heeft hij geen moeite open kaart te spelen, dat is immers een vreemde. Deze psycholoog is uitermate geschikt voor Casper. Ze verbaast hem met enige regelmaat, vooral omdat ze niet lekker meegaat. Integendeel. Als hij zegt niet met zijn vrienden op skivakantie te willen, reageert ze met: ‘De enige uitweg is er dwars doorheen’.  
 
Natuurlijk kun je bij hoe het verhaal verteld wordt minpunten aandragen. Op een bepaald moment heb je wel genoeg van de hierboven opgesomde stormen en regens in Caspers borst gelezen. En er zijn wel enkele van de hollywoodfilm geleende heftige huilscènes en louteringsmomenten, het uit frustratie vechten met een vriend en zo’n lekkere psycholoog die je erdoorheen sleept. Maar die worden meer dan voldoende gecompenseerd door verschillende fraai uitgewerkte zaken en motieven.  
 
Zo kijkt Casper in zijn alerte en opgefokte staat scherper naar zijn vrienden. Hoe gaan ze eigenlijk met elkaar om? Ja, echt als jongens, jongens bespreken sommige dingen kennelijk niet. En is zijn maatje-sinds-zijn-jongste-jaren, buurjongen (ze kunnen naar elkaar zwaaien als ze gaan slapen) Oliver, eigenlijk niet best vaak eenzaam? Net als hij enig kind, maar met gescheiden ouders van wie de moeder weinig thuis is. Die ouders worden verder ook nog even erg mooi op tafel gezet, met hun goede bedoelingen. En kijk hun kinderen nu toch eens worstelen met de hoge verwachtingen en het veel te ingewikkelde bestaan op social media.  
 
Er is nog veel ander moois. De tedere relatie ‘als broers’ tussen Casper en Oliver, allebei broer- en zusterloos. De titel. Caspers vertwijfelde uitroep, van een toch echt gepriviligeerde jongen: Waarom ik?? En niet iemand die toch al in de shit zit? Soms stapt de verteller even over op app-verkeer en hier en daar leuk op de manier van een filmscenario (een knipoog naar het werk van Caspers vader, schrijver van filmscenario’s). Er is een zeer bevredigend slot. En een omslag waarin het geteisterde lichaam van het hoofdpersonage mooi uitgelicht wordt in het zwart van de angst. De auteur schrijft geestig en/of open over seks.
 
Als je dit gierend snel (vaak staan er maar een paar zinnen op de pagina, of is er maar een halve pagina gevuld) vertelde en te lezen verhaal uithebt, blijf je nog lang in de sfeer. Je gaat ook meteen terugbladeren. Bij voorbeeld naar gedichtjes die Casper tot steun zijn en naar een paar zinnen van de psycholoog, zoals deze uitspraak, die heel troostrijk blijkt:
 
‘Om jou omver te krijgen is wel wat meer nodig, zegt ze. Jij bent voornamelijk iemand met wie het goed gaat.’
 
Zet maar op de leeslijst, dit boek!
 
Alexander Kielland Krag: Beetje angstig dat is alles, Blauw Gras, [Amsterdam] 2024, 224 p. ISBN 9789493374027. Vertaling van Litt red, bare door Edward van de Vendel. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan