Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, SEPTEMBER 2015

Helle Helle: Als je wilt

door Henk van Viegen

‘Je kunt mijn hoofdband lenen, als je wilt’
 
De Deense Helle Helle heeft zich meer dan voldoende bewezen. Als je wilt is in haar land genomineerd voor verschillende prijzen, en in Nederland is het al haar negende vertaling. Scandinavië doet het altijd wel aardig hier. Specifiek voor Helle is haar nadruk op het belang van het alledaagse. Aan gepsychologiseer doet ze niet, en uit de niet volledig weergegeven gebeurtenissen moet je maar afleiden wat er precies aan de hand is. Ze geeft in de vele dialogen niet alles weg, subtiliteiten en ongezegdheden dient de lezer er zelf uit te halen. Soms doet een van de personages een uitspraak of heeft een speciale gedachte die de lezer wat werk verschaft. Haar taal fonkelt noch spettert, is eerder kroniekerig en gewoon. Ook op andere fronten, bij voorbeeld op het punt van de structuur, probeert Helle niet de lezer te overbluffen. In Als je wilt wil ze gewoon zo snel mogelijk naar het levensverhaal van de vrouwelijke hoofdpersoon, want in nagenoeg al haar werk is het belangrijkste personage een vrouw. Ze laat haar niet erg geloofwaardig al joggend verdwalen en de nacht doorbrengen middenin een bos met een haar onbekende man, de ik van het boek. Heel origineel is het gegeven niet, ook zullen velen zich zo’n soort situatie wel eens voorgesteld hebben. Het praat vaak wel makkelijk met mensen van wie je verwacht dat je ze daarna niet meer zal zien. Op een bepaald moment is de vrouw (ze stelt zich niet voor, maar wordt door de man één keer aangeroepen als ‘Vejmand’) kennelijk aan het vertellen geslagen. Dat houdt ze een pagina of zeventig vol, slechts nu en dan praten de man Roar en zij over hun situatie of over haar geschiedenis. Het slot is uiterst laconiek, maar enige loutering en vrolijkheid valt er zeker te vinden, dat kan ook haast niet anders na dit letterlijke, maar natuurlijk ook symbolische bosavontuur.
Het zijn dus háar trucjes, en niet de beproefde literaire principes, waarmee ze je wonderlijk genoeg toch het verhaal in trekt. Er zit een geheimzinnige vaart in dat gewoontjes voortvertellen, en het een beetje rafelig houden van de personages. Je weet dat je niet alles zal krijgen, maar wilt het eigenlijk wel. De man en de vrouw versterken elkaar, zonder dat Helle in clichés vervalt. Het lukt de vrouw de man iets van zichzelf te laten zien, en de schrijfster om de lezer een interessant portret van de enigszins onzekere, maar wel moedige vrouw te geven. Dit maakt het boek sterker dan bij voorbeeld De veerboot (2007) dat op dit punt naar mijn idee te weinig bood.
De nieuwe uitgever, Querido (de meeste van Helles vorige boeken kwamen uit bij Contact) heeft gekozen voor een totaal andere sfeer op het omslag. Van kleurrijk en met meestal (een deel van) een personage naar een plaatje van een hertje in en tegen een ‘mysterieus’ belicht bos. Je moet er van houden. Maar goed, de cover van het origineel heeft alleen een takje, ook niet alles. Ook over de titel is vast nagedacht, lekker vaag, misschien wel literair.
 
Amsterdam : Querido, 2015, 159 p. Oorspr. titel: Hvis det er. ISBN 9789021457581

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri