In 2011 won de 57-jarige debutant Eugen Ruge de Deutscher Buchpreis voor In tijden van afnemend licht, een magistrale autobiografische roman die via een familieverhaal de geschiedenis van de DDR vertelt. De waardering voor zijn werk moet hem een boost hebben gegeven, want aan het einde van zijn nieuwe, kleine roman noteert Ruge dat die is ‘geschreven tussen november 2011 en augustus 2012’ – meteen na die prijs dus. Dat is documentair interessant, maar het heeft ook inhoudelijk relevantie. Nachtbus naar Andalusië gaat namelijk over een schrijver die een bepaalde manier van in de wereld staan opgeeft, en zich zo bevrijdt van zijn writer’s block.
De schrijver zegt zijn appartement op, neemt afscheid van geliefden en vertrekt richting Andalusië. Omdat Barcelona hem nog te druk is, reist hij door naar Cabo de Gata, een verlaten vissersdorpje. Het enige wat hij doet, is mensen observeren: de uitbaatster van zijn pension, de barkeeper, de bakkersvrouw, de vissers, de Engelse toerist en de Amerikaanse schrijver die op mysterieuze wijze verdwijnt. Dat levert een haast plotloze vertelling op, tot er een kat opduikt. Het hoofdpersonage laat haar steeds dichterbij komen en verder doordringen in zijn intimiteit. Doordat de poes hem aan zijn moeder doet denken, krijgen haar handelingen een bijzondere lading en gaat hij ze interpreteren als boodschappen. Hij beseft dat slechts volledige onthechting de juiste manier is van in het leven staan, omdat je toch geen greep kan krijgen op de wereld: ‘dat datgene waarvan ik hoop dat het gebeurt, juist gebeurt doordat ik niet meer hoop’. Dat lukt hem aardig met die kat, tot hij merkt dat ze zwanger is, en hij haar buikje wil aaien. De kat krabt en laat zich daarna niet meer zien. Wanneer hij met andere woorden de dingen niet laat zijn, maar ze wil aanraken, ze wil manipuleren, loopt het fout. Met dat inzicht keert de man terug naar huis. Niets heeft hij geschreven tijdens zijn trip, maar hij heeft wel innerlijke rust gevonden. Het vervolg is bekend: hij schrijft zijn boek en dat wordt een megahit.
Nachtbus naar Andalusië is het vervolg op In tijden van afnemend licht en toont de existentiële, maar ook de literair-technische worsteling die aan het schrijven van die roman voorafging. Ruge laat zien hoe hij personages leert beschrijven en metaforen gebruikt (de kat!), maar vooral hoe hij autobiografisch materiaal verwerkt/bewerkt. Niet voor niets is de meest gebruikte zin in het boek ‘ik herinner mij’, terwijl vaak duidelijk is dat een en ander bijgekleurd is. Behalve een bijzonder gaaf verhaal over iemand die uit de ratrace van het leven stapt, is dit vooral een slim poëticaal boek.
Eugen Ruge, Nachtbus naar Andalusië, De Geus Breda, 2014, 156 p., € 17,95. ISBN 9789044529197. Vert. van: Cabo de gata door José Rijnaarts
Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf cop. 2014
deze pagina printen of opslaan