Vertaald proza

Giuseppe Catozzella: De geur van vrijheid

door Inge Lanslots

Op 19 augustus 2012, tijdens een verblijf in Kenia, zag journalist-auteur Giuseppe Catozzella (1976) een korte Al Jazeera-bijdrage over Samia Yusuf Omar, de Somalische sprintster die op de Olympische Spelen van 2008 in Peking de wereld deed verstommen door als jongste atlete ooit aan de finale op de 200 meter deel te nemen, om uiteindelijk als laatste te eindigen. Enkele dagen later bracht de Somalisch-Italiaanse schrijfster Igiaba Scego Samia’s verhaal op het Pubblico-blog. Net zoals vele vluchtelingen had Samia in april 2012 de oversteek naar Europa willen maken... Hierdoor aangegrepen wilde ook Catozzella zelf haar relaas beschrijven. Dat relaas zou uitgroeien tot een roman, De geur van vrijheid, die onlangs genomineerd werd voor de prestigieuze Premio Strega, maar uiteindelijk de Premio Strega Giovani 2014 en de Premio Dante 2014 kreeg.
In De geur van vrijheid neemt Samia de lezer mee op sleeptouw in pakkende, eenvoudige bewoordingen. Samia blijkt van jongsaf erg hard te kunnen lopen en droomt al snel van een carrière als atlete. Ze groeit op in een arm gezin dat samenwoont met een andere familie, waarvan Ali haar beste vriend (‘broer’) en trainer wordt, totdat het extremistische Al Shabaab een wig tussen hen drijft. Haar vader, die haar heel wat levenswijsheid meegeeft en haar aanmoedigt haar angsten te overwinnen, wordt door Al Shabaab vermoord omdat hij zijn eigen principes vooropstelt. Er woedt al jaren een oorlog in Somalië maar door de extremisten wordt de bewegingsvrijheid, in het bijzonder die van vrouwen, steeds kleiner. Samia moet een boerka dragen en kan alleen nog stiekem trainen. Toch duurt het nog een hele tijd voor Samia haar geboortestreek zal verlaten. Samen met haar zus Hodan, met wie Catozzella vele gesprekken voerde, trekt ze in 2008 naar Somaliland, waar ze voor de Olympische delegatie traint. Drie jaar later verhuist ze naar Ethiopië, maar ondanks de goede professionele begeleiding beschouwt ze Addis Abeba louter als een noodzakelijke tussenstop. Ze droomt ervan te trainen in Finland, waar haar zus ondertussen woont en getrouwd is, en begint aan haar ‘Tocht’, de oversteek naar Europa die meer dan vijf maanden zal duren.
De ‘Tocht’ is een reis vol obstakels en gevaren. Een vluchteling kan zich niet zomaar op straat begeven en is ook overgeleverd aan de willekeur van mensensmokkelaars aan wie hij meermaals veel geld moet betalen. Reken daarbij de miserabele omstandigheden waarin vluchtelingen leven en je begrijpt als lezer meteen dat zo’n ‘Tocht’ je ontmenselijkt, een proces waarin Samia je meesleept. Toch lijkt Samia steeds opnieuw kracht te putten uit haar Olympische droom, de niet aflatende steun van haar zus en de getuigenissen van anderen. Italië, de eerste tussenstop in Europa, komt alsnog dichterbij. De geur van vrijheid geeft Samia alsnog de toekomst die haar ooit toelachte.



Giuseppe Catozzella, De geur van vrijheid, De Geus Breda, 2014, 286 p., € 19,95. ISBN 9789044533002. Vert. van: Non dirmi che hai paura door Manon Smits

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf cop. 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri