Nederlands proza

Auke Hulst: Kinderen van het ruige land

door Johanna Cassiers

Kai groeit met zijn broer Kurt en zijn twee zussen op in een afgelegen stukje Groningen dat het Ruige Land wordt genoemd. Zijn vader is overleden, zijn moeder is niet in staat de verantwoordelijkheden voor het grote gezin alleen te dragen. Ze gaat uit, laat haar kinderen soms dagenlang alleen en werkt zich steeds dieper in de schulden. De kinderen leven op junkfood, lopen rond in afgedragen kleren en raken steeds meer geïsoleerd. Kai vlucht weg in lezen en schrijven. Samen met Kurt en Jarmusch, zijn enige vriend, maakt hij muziek, films, radioprogramma’s en vooral veel plannen, bijvoorbeeld om een ruimtestation te bouwen: ‘De enige manier om aan de gespannen sfeer te ontkomen, was dingen te ondernemen’. Tot er uiteindelijk geen ontkomen meer aan is.
Kinderen van het Ruige Land is een autobiografische roman: Hulst geeft ons een gedetailleerde en intieme inkijk op zijn eigen jeugd. Of althans op een gestileerde, gethematiseerde versie ervan, zoals hij aangeeft in het nawoord. Dat is echter wat sterk uitgedrukt: de gebeurtenissen en beschrijvingen in dit lijvige boek hebben net iets heel rechtstreeks, onbewerkts – iets onverwerkts misschien. Ze zijn niet altijd evenwichtig neergeschreven. Zo worden heel beschrijvende passages plots beëindigd met korte samenvattende stukjes die vooral bedoeld lijken om zonder al te veel moeite losse eindjes aan elkaar te knopen, te zeggen wat nog gezegd moet worden. Want daar lijkt het in dit boek om te gaan: het verleden moet worden opgetekend, gebeurtenissen en ervaringen moeten op een rijtje worden gezet. Of dit gebeurt in een uitgebalanceerde vorm is van ondergeschikt belang. Niet dat Hulst niet probeert zijn verhaal naar een ander niveau te tillen. De personages hebben andere namen dan hun tegenhangers in de echte wereld. Af en toe worden pogingen ondernomen om de belevingswereld en het perspectief van andere personages dan Kai naar voor te brengen. Dan duikt er uit het niets een gedachte van Kurt op of kijken we plots even door de ogen van Jarmusch. Dat komt dan nogal knullig over, net omdat het zo overduidelijk het verhaal is van Kai, alias Auke.
Een hoogtepunt in het verhaal is de weergave van een lugubere droom van Kai, waarin hij met zijn zusje door een grimmig bos rent en gevolgd wordt door een lelijke, rimpelige vrouw. Het is een donkere, gewelddadige passage, maar er spreekt kracht en potentieel uit. Een potentieel dat misschien pas echt kan worden aangeboord nadat er eerst een aantal dingen op een rijtje zijn gezet. In dat opzicht is Kinderen van het Ruige Land misschien een boek dat er moest komen: een noodzakelijke stap in een schrijverschap, een begin.


Auke Hulst, Kinderen van het ruige land, Anthos Amsterdam, 2014, 331 p., € 12,5. ISBN 9789041424907. Distributie: Veen Bosch en Keuning

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan