Vertaald proza

Arthur Bot (sam.), Anna Dekker (sam.): Moderne Griekse vertellingen

door Pieter Borghart

1883 was een kantelmoment in de negentiende-eeuwse Griekse literatuur, zo luidt het althans in heel wat literatuurgeschiedenissen. Enerzijds wordt dit jaar traditioneel beschouwd als het officiële startschot van het Griekse realisme en naturalisme, anderzijds kwam de beoefening van het korte verhaal plots in een stroomversnelling terecht. Hoewel beide evoluties schatplichtig zijn aan een literaire wedstrijd voor het schrijven van korte verhalen die in 1883 door het letterkundige tijdschrift Hestia werd uitgeschreven, valt er voor het ene ‘sleutelmoment’ al meer te zeggen dan voor het andere. Hoe handig welomlijnde literatuurhistorische afbakeningen vanuit didactisch oogpunt ook zijn, we weten ondertussen dat literaire periodes elkaar in werkelijkheid haast naadloos opvolgen. Voor de ‘groeispurt’ die het Griekse verhaal na 1883 doormaakte, zijn er echter wel cijfergegevens voorhanden: zowel in aantal als in omvang overvleugelde dit genre zelfs de romanproductie uit die tijd. Sindsdien is het korte verhaal niet meer weg te denken uit de Griekse literatuur.
Moderne Griekse vertellingen, een turf van niet minder dan 714 pagina’s wil een representatieve staalkaart bieden van Griekse korte verhalen van de laatste 130 jaar en maakt die ambitie grotendeels waar. De 51 geselecteerde verhalen zijn chronologisch netjes verdeeld: ze beslaan de periodes van het Griekse realisme (1883 tot ca. 1920) en modernisme (tot 1967), om via de ‘politieke’ literatuur van het kolonelsregime (1967-1974) aan te komen bij de recentste ontwikkelingen. De auteurs zijn overwegend grote namen, sporadisch aangevuld met minder voor de hand liggende keuzes of aanstormend talent. Ook inhoudelijk doet de bundel recht aan de rijkdom van de Griekse literatuur: literair experiment wisselt af met doorleefde vertellingen (zo komen we bijvoorbeeld te weten dat Petros Markaris meer in zijn mars heeft dan literaire thrillers), terwijl de verhalen thematisch variëren van psychologische introspectie (met nogal wat aandacht voor dromen, hallucinaties en erotiek) tot maatschappelijke beschrijving. Op die manier krijg je, door een literaire bril, een caleidoscopisch beeld voorgeschoteld van de veranderingen die de Griekse wereld vanaf het einde van de negentiende heeft doorgemaakt, aangevuld met een tweetal ‘historische’ uitstapjes: het achttiende-eeuwse Kreta (Kapandai) en de Jodenvervolging in Thessaloniki tijdens de Tweede Wereldoorlog (Tsolakou).
Al snel valt op dat de langere vertellingen doorgaans het best tot hun recht komen. Dit heeft mogelijk te maken met de vaststelling dat de langere teksten niet zelden van de hand van notoire grootmeesters uit de moderne Griekse letterkunde zijn — de bijdragen van Vizyinos, Theotokas, Karagatsis, Plaskovitis, Valtinos, Tachtsis en Koumandareas zijn onmiskenbare hoogtepunten —, of misschien met het feit dat de kortere bijdragen zich minder gemakkelijk uit hun literaire context laten halen? Afronden doet Moderne Griekse vertellingen met uitgebreide bio- en bibliografische informatie over de auteurs (met aandacht voor bestaande Nederlandse vertalingen!), en een beknopt historisch overzicht. Voor elk wat wils dus, zowel voor de geïnteresseerde leek als voor de specialist die zijn literaire helden zo ook eens op een andere manier aan het werk ziet.

Arthur Bot (sam.), Anna Dekker (sam.), Moderne Griekse vertellingen, Liverse Dordrecht, 2013, 714 p., € 29,95. ISBN 9789076982953. Distributie: Liverse

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2013

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri